Een eenzame en mislukte ster helpt astronomen in hun zoektocht naar de talloze alleenstaande planeetachtigen die in de Melkweg verstopt zitten.

Nasa-astronomen hebben een planeetachtig object gevonden zonder begeleidende ster. Het object is hoogstwaarschijnlijk een ster die geen licht uitstraalt. De ontdekking geeft inzicht in de eigenschappen en verdeling van losse planeetachtigen.

‘Als we iets buitenaards ontmoeten, dan is het een machine’
LEES OOK

‘Als we iets buitenaards ontmoeten, dan is het een machine’

Oude sterren en pril leven – dat zijn de onderwerpen waar het hart van sterrenkundige Leen Decin harder van gaat kloppen.

In 2011 ontdekten astronomen tot hun grote verbazing dat de Melkweg bezaaid moet zijn met planeetachtige objecten die niet om een ster of ander begeleidend object heen cirkelen. Dat is opmerkelijk, omdat planeten alleen kunnen ontstaan uit een stofwolk rond een zwaarder object.

Weesplaneten

Astronomen denken dat een planeetachtige zo’n eenzame status op twee manieren kan verkrijgen. Het kunnen weesplaneten zijn die uit hun oorspronkelijke gezin zijn verstoten, of zelfstandig gevormde bruine dwergen. Dat zijn sterren met te weinig massa om binnenin de kernfusieprocessen op gang te brengen die nodig zijn om licht uit te zenden.

Het nieuwe object, WISE 1147 genaamd, is vijf tot tien keer zo zwaar als Jupiter en bevindt zich in de TW Hydrae-verzameling, een familie van dertig piepjonge sterren. Deze familie is te jong om al planeten te hebben gevormd. Daarom denken de ontdekkers dat WISE 1147 een bruine dwerg is.

Jonge bruine dwerg werpt licht op eenzame planeten
Eenzame planeetachtigen zoals WISE 1147 zijn ofwel ofwel verstoten door hun familie, ofwel mislukte sterren. Beeld: Nasa

Alleenstaande planeetachtigen zijn erg moeilijk te vinden, doordat ze zelf geen licht uitstralen en ook niet de helderheid of beweging van een begeleidend object beïnvloeden. De astronomen vonden de eenzame dwergster met ruimtetelescoop WISE en grondtelescoop 2MASS. Deze telescopen meten infrarood licht, zodat de astronomen de warmtestraling die WISE 1147 uitzendt konden herkennen.

Door op deze manier meer losse planeetachtigen te vinden, kunnen astronomen in kaart brengen hoeveel van deze objecten op welke manier ontstaan. Ook kunnen ze daarmee onderzoek naar de structuur van exoplaneten aanvullen. Deze planeten zijn in sommige aspecten moeilijk te bestuderen, doordat ze overstraald worden door hun begeleidende ster.

Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief.