Ondanks de sinterklaasdrukte heeft de Japanse ruimtesonde Hayabusa2 zaterdag een pakketje bij de aarde afgeleverd. Het bevat een bijzonder cadeau: gruis afkomstig van de planetoïde Ryugu.
Hayabusa2 bevond zich vanaf juni 2018 anderhalf jaar lang op en om Ryugu. De sonde landde twee keer op de ruimterots. De eerste keer nam hij een monster van het oppervlak. De tweede keer veroorzaakte hij eerst een ontploffing, waarna hij materiaal uit de ontstane krater verzamelde.
Wetenschappers van de Japanse ruimtevaartorganisatie JAXA zijn met name benieuwd naar dat tweede monster. Het ondergrondse spul is namelijk miljarden jaren lang onaangetast gebleven door kosmische straling of andere verstorende processen. Daardoor kan het ons een hoop leren over de oorsprong van het zonnestelsel.
‘Als we iets buitenaards ontmoeten, dan is het een machine’
Oude sterren en pril leven – dat zijn de onderwerpen waar het hart van sterrenkundige Leen Decin harder van gaat kloppen.
Ook werpt het mogelijk licht op de vraag waar het organisch materiaal op aarde vandaan is gekomen. Dit materiaal, gekenmerkt door koolstofverbindingen, was cruciaal voor het ontstaan van leven. Wetenschappers vermoeden dat het via planetoïde-inslagen op onze planeet is terechtgekomen. Analyse op afstand heeft al uitgewezen dat de Ryugu-monsters organisch materiaal bevatten.
Vuurbal
In de avond van 5 december landde het pakketje op een militair terrein in de buurt van Woomera, een 146 inwoners tellend dorpje in een afgelegen gebied in Zuid-Australië. Eerder die dag had Hayabusa2 de capsule op precies het juiste moment losgelaten. Op dat moment bevond de sonde zich op ongeveer 220.000 kilometer van de aarde. Zodra hij het pakketje had afgeleverd, veranderde het ruimtescheepje van koers en ging het op weg naar een andere planetoïde.
Het 40 centimeter grote pakketje met het kostbare planetoïdegruis drong vervolgens de aardatmosfeer binnen. Door de luchtwrijving veranderde het daar in een vuurbal. Een speciaal hitteschild beschermde de inhoud. Om de landing niet te hard te maken, klapte er zo’n 10 kilometer boven de grond een parachuutje open.
Daarna was het een kwestie van zoeken. Gelukkig beschikten de JAXA-wetenschappers over hulpmiddelen. Het pakketje verstuurde tijdens zijn landing voortdurend signalen die zijn locatie aanduidden. Rondom Woomera waren diverse schotelantennes geplaatst om die signalen op te vangen. Ook werden radarapparaten, drones en helikopters ingezet bij de zoekactie. Zo’n twee uur na de landing werd het pakketje gevonden.
Tweede keer
Dankzij Hayabusa2 hebben wetenschappers nu voor de tweede keer planetoïdemateriaal in handen. In 2010 bezorgde voorganger Hayabusa al gruis van planetoïde Itokawa.
Daarnaast bracht de Amerikaanse NASA in 2006 met ruimtesonde Stardust stof van komeet Wild 2 naar de aarde. En onlangs heeft NASA-sonde OSIRIS-REx monsters genomen van planetoïde Bennu. Deze sonde wordt nu voorbereid op de terugtocht naar de aarde.
Dit bericht is op 7 december geüpdatet.