De barsten in de ijsmantel van Europa vormen de geschiktste plek voor leven op de Jupitermaan Europa, beweert Richard Greenberg van de universiteit van Arizona.
Greenberg berekende uit meetgegevens van het ruimtevaartuig Galileo dat de ijskorst op Europa zes kilometer dik is. Daaronder bevindt zich vloeibaar water, een diepe oceaan. Het ijs blokkeert al het zonlicht, zodat leven in de oceaan onwaarschijnlijk is. Sinds enkele maanden is bekend dankzij onderzoekers van de Johns Hopkins University dat er enorme barsten zitten in het Europa-oppervlak. De barsten in het ijs, die ontstaan door getijdekrachten, bieden meer mogelijkheden voor leven.
Europa draait in drieënhalve dag rondom Jupiter. De getijdenkrachten die op de planeet werken, vormen barsten in de ijsmantel. Als een barst ontstaat, stroomt er oceaanwater in, tot wel enkele honderden meters onder het oppervlak.
Mieren zijn magnifieke navigators
Mieren zijn in staat tot verbazingwekkende navigatieprestaties. Misschien kan waardering hiervoor helpen om deze insectensoorten te behouden.
Greenberg beschrijft in New Scientist hoe boven in de barsten organismen kunnen leven die hun wortels uitsteken en met kleine blaadjes zonlicht opvangen. Bovenaan bevriest water en verdampt het in de vrijwel vacuüm atmosfeer. Zonlicht smelt langs de wanden het ijs, dat als water omlaag stroomt. De zonnestralen kunnen tot enkele meters diep doordringen in zo’n barst. Ze kunnen moleculen splitsen en zo de chemicaliën nodig voor leven vormen. Zelfs fotosynthese, ofwel plantaardig leven, kan daarom mogelijk zijn. Als daar leven is, kan dat de hele barst vullen. Sommige organismen blijven op een plek, andere verplaatsen zich in het water aan de wand omhoog en omlaag.
De sciencefictionschrijver Arthur C. Clarke (de bedenker van de geostationaire communicatiesatelliet) beschreef al eerder in enkele boeken hoe in barsten en mede door vulkanisme levensvatbare omstandigheden ontstonden.
In tegenstelling tot de Maan, die altijd dezelfde kant op de Aarde is gericht, draait Europa elke twintigduizend tot tweehonderdduizend jaar om zijn as ten opzichte van Jupiter. De barsten in de ijsmantel veranderen daarom langzaam van positie. Als oude barsten na duizenden jaren dichtgroeien, moeten organismen die leven verhuizen naar nieuwe, beschutte plekken of in diepvriesomstandigheden zien te overleven.
