Je bent wat je eet: een uitspraak die al dan niet gekscherend regelmatig geroepen wordt. In het Lowlands Science Lab nemen Iris Sommer, Jenny Borkent en de rest van het team van het UMC Groningen dit onder de loep. Is er een connectie tussen je voedsel, je darmbacteriën en je persoonlijkheid? Met behulp van de poep van Lowlandsgangers hopen ze daarachter te komen.
Doorgewinterde festivalbezoekers zullen weten dat de toiletsituatie op festivals vaak nogal te wensen overlaat. Daar haken onderzoekers van het UMC Groningen, waaronder Iris Sommer en Jenny Borkent, slim op in. In het Lowlands Science Lab bieden ze de Lowlandsgangers een verblijf op een schoon, lekker ruikend toilet. Maar daar staat natuurlijk wel iets tegenover. De deelnemers moeten een monster van hun poep inleveren en een vragenlijst over hun persoonlijkheid en hun voeding invullen. Poepen voor de wetenschap, dus.
Angstige muizen
Hiermee hopen de onderzoekers antwoord te geven op meerdere onbeantwoorde vragen over de relatie tussen iemands persoonlijkheid, voeding en darmbacteriën. Het is aannemelijk dat iemands darmbacteriën invloed hebben op diens persoonlijkheid. Sommer: ‘We weten al dat bij muizen hun darmbacteriën heel erg bepalend zijn voor hun gedrag. Door die bacteriën te manipuleren kun je bijvoorbeeld angstige muizen heel moedig maken, maar ook juist moedige muizen heel angstig maken.’
‘Einstein liep als theoreticus vast op de nieuwe bevindingen’
Toen de Nederlandse natuurkundige Heike Kamerlingh Onnes iets geks ontdekte over supergeleiding, was dit onder veel fysici het gesprek van de dag. Maa ...
Bij mensen zijn er aanwijzingen voor een soortgelijk verband, zegt Sommer. Mensen die een heftige antibioticakuur hebben gehad waardoor hun darmbacteriën uitsterven kunnen bijvoorbeeld manisch worden. Daaraan voegt Borkent toe dat mensen met psychiatrische stoornissen een andere samenstelling van darmbacteriën hebben dan mensen zonder zulke stoornissen.
‘Je persoonlijkheid heeft invloed op de kans dat je zo’n stoornis ontwikkelt. Daarom willen wij al een stap eerder kijken dan de stoornissen en bepalen of darmbacteriën verband houden met persoonlijkheid’, aldus Borkent. Wereldwijd is hier nog maar twee keer onderzoek naar gedaan, met tegenstrijdige resultaten.
Minuscule chemische fabriekjes
Waarom dat verband er mogelijk is heeft te maken met wat onze darmbacteriën precies doen. ‘Het zijn eigenlijk minuscule chemische fabriekjes die ons voedsel allemaal op hun eigen manier omzetten. Als ze aminozuren afbreken, de bouwstenen van eiwitten, zetten ze deze om in boodschapperstoffen, zoals serotonine en dopamine. Deze stoffen vervullen functies in de darmen, maar worden ook in het bloed opgenomen en kunnen zo de hersenen beïnvloeden. Serotonine wordt bijvoorbeeld met stemming en angst in verband gebracht en dopamine met risico’s durven nemen’, zegt Sommer.
Omdat verschillende darmbacteriën andere omzettingen doen kan de soortensamenstelling in onze darmen invloed hebben op hoeveel en welke boodschapperstoffen de hersenen bereiken, en dus hoe we ons gedragen. Daarom willen de onderzoekers de precieze soortensamenstelling in de poepmonsters bepalen en dit koppelen aan de persoonlijkheid van degene van wie het poepmonster afkomstig is. ‘Dat is overigens allemaal anoniem, al kunnen de deelnemers wel hun e-mailadres achterlaten als ze de groepsresultaten willen ontvangen’, zegt Borkent.
‘Om persoonlijkheid te bepalen vul je als deelnemer een vragenlijst in over je persoonlijkheidskenmerken die ook veel gebruikt wordt in psychologisch onderzoek. Hieruit volgen scores voor vijf aspecten van persoonlijkheid, ook wel de Big Five genoemd’, vertelt Borkent. De vijf persoonlijkheidskenmerken zijn extraversie, vriendelijkheid, emotionele stabiliteit, ordelijkheid en openheid.
Betere behandelingen
Omdat je dieet ook je poep beïnvloedt, willen de onderzoekers daarnaast een beeld schetsen van het voedingspatroon van de deelnemers om hiervoor te kunnen corrigeren. Bovendien is die informatie handig om te kijken of er ook een omgekeerd verband is: ‘Enerzijds kunnen de darmbacteriën bepalen wat je persoonlijkheid is. Anderzijds kan je persoonlijkheid ook je dieet bepalen, wat vervolgens weer invloed heeft op je darmbacteriën. Met statistische methoden hopen we te kunnen bepalen welke verbanden er precies zijn’, zegt Sommer.
De resultaten kunnen uiteindelijk bijdragen aan betere behandelingen voor psychiatrische aandoeningen. ‘Wij hopen dat je met gezonde voeding, mogelijk verrijkt met probiotica, iets kan bijdragen aan mentale gezondheid’, vertelt Sommer. ‘Wanneer uit ons onderzoek blijkt dat bepaalde bacteriën samenhangen met bepaalde persoonlijkheidskenmerken, is dat een goede basis om verder onderzoek te doen. Je zou uiteindelijk die bacteriesoorten kunnen geven aan mensen met een psychiatrische aandoening.’
Elk jaar vinden er wetenschappelijke onderzoeken plaats op muziekfestival Lowlands. New Scientist is partner van Lowlands Science Lab en deelt wat er gaat gebeuren en waar je als festivalbezoeker allemaal aan mee kan doen. Lowlands 2023 vindt plaats op 18, 19 en 20 augustus 2023.
