China’s Chang’e 5-missie landde in 2020 op de maan en stuurde stof en stenen terug. Die blijken nu een klein beetje water te bevatten.
Onderzoekers hebben water gevonden in de monsters van maanstof en stenen die China’s Chang’e 5-missie naar aarde heeft gebracht – maar niet zo veel als ze hadden verwacht.
Chang’e 5 landde op 1 december 2020 op de maan, en nam monsters van maanaarde en -stenen. Twee dagen later verliet een deel van het ruimtevaartuig de maan weer, om de monsters zo’n twee weken later terug op aarde af te leveren.
‘Als we iets buitenaards ontmoeten, dan is het een machine’
Oude sterren en pril leven – dat zijn de onderwerpen waar het hart van sterrenkundige Leen Decin harder van gaat kloppen.
Jianjun Liu en Bin Liu van de Chinese Academie van Wetenschappen en hun collega’s hebben die monsters nu geanalyseerd, en sporen gevonden van water, gebonden in de kristalstructuur van het maangesteente.
Droog voor maanbegrippen
De lander zelf had deze sporen van water ook al gedetecteerd, maar door de monsters in een laboratorium op aarde te analyseren, konden de onderzoekers een fijnmazigere aanpak volgen. Zij ontdekten dat de maangrond watergehaltes van ongeveer 28,5 delen per miljoen bevatte: relatief droog, zelfs voor de maan. Stukken van het mineraal apatiet in het monster hadden een watergehalte tot 179 delen per miljoen.
‘De gemeten hoeveelheid water is aan de lage kant van onze verwachtingen vóór de missie’, zegt planetenonderzoeker Parvathy Prem van de Johns Hopkins-universiteit in de Verenigde Staten, die niet bij dit werk betrokken was. Dat kan komen doordat Chang’e 5 de monsters nam op een bijzonder warm moment van de dag. Of het kan zijn omdat het toestel landde in een gebied dat door het aardmagnetisch veld wordt beschermd tegen de zonnewind. Deze zonnewind, een stroom deeltjes afkomstig van de zon, bevat waterstof dat water kan vormen als het in contact komt met zuurstofatomen op het oppervlak van de maan. Dit is een bekende bron van maanwater.
Woestijn
’Dit is een analyse van een paar schepjes die onder specifieke omstandigheden zijn verzameld op een zeer specifieke locatie, maar het is een belangrijk onderdeel van een groter geheel’, zegt Prem. Wetenschappers hebben drie soorten gegevens van hetzelfde gebied verzameld: stof- en gesteentemonsters, plaatselijke data van de lander, en satellietwaarnemingen vanuit een baan om de maan. Door deze met elkaar te vergelijken kunnen we in de toekomst satellietgegevens beter met de metingen van de grond in verband brengen, zegt ze.
Het is nog niet duidelijk of het mineraalgebonden water bruikbaar is voor toekomstige ontdekkingsreizigers op de maan. ‘Je zou heel wat maangrond moeten verwerken om er water uit te halen’, zegt Prem. ’Zelfs de de natste maanbodem is droger dan de droogste woestijn op aarde, dus we hebben het over echt kleine hoeveelheden water. Maar water, vooral buiten onze planeet, is kostbaar.’
