Luisteren naar hypnose-opnames kan pijn en angst tijdens een medische procedure verminderen. Het kan er zelfs voor zorgen dat patiënten minder kalmerende middelen en pijnstillers nodig hebben. 

Mensen tijdens een operatie onder hypnose brengen klinkt als een soort medische stunt, maar het gebeurt nu al standaard in ziekenhuizen in verschillende landen, waaronder Nederland, de Verenigde Staten, Australië en Canada. 

De bekendste voorbeelden van het gebruik van hypnose bij medische ingrepen betreffen mensen die een grote operatie ondergaan zonder enige verdoving. Maar er zijn niet veel mensen die zo diep gehypnotiseerd kunnen worden. Daarom zal een dergelijke aanpak op grote schaal niet uitvoerbaar zijn.  

‘Er komt een moment dat we een grieppandemie niet kunnen voorkomen’
LEES OOK

‘Er komt een moment dat we een grieppandemie niet kunnen voorkomen’

Ron Fouchier staat aan de frontlinie in de strijd tegen de griep. Met nieuwe vaccins wil hij ons beschermen tegen toekomstige pandemieën.

Minder pijnstillers 

Het gebruik van hypnose naast een verdoving is breder toepasbaar. Hiermee kunnen artsen mensen helpen zich minder angstig te voelen bij procedures waarbij zij wakker blijven, zoals bij een biopsie, waarbij een stukje weefsel wordt weggenomen, of coloscopie, waarbij artsen in de darmen kijken. Dit kan de hoeveelheid benodigde kalmeringsmiddelen of pijnstillers verminderen.

Uit een gerandomiseerd onderzoek bij Amerikaanse vrouwen bij wie een biopsie van een knobbeltje in de borst werd genomen, bleek dat het horen van hypnose-opnames pijn en angst verminderde. 

Deze aanpak kan ook worden gebruikt vóór operaties waarbij mensen onder algehele narcose worden gebracht. In één proef werden kinderen onderzocht bij wie een katheter in het hart werd geplaatst, een procedure waarvoeor algehele narcose nodig is. De kinderen die luisterden naar een verpleegster die een hypnosescript voorlas voor de operatie, hadden een lagere dosis kalmeringsmiddelen nodig. 

‘Het is geen alternatief voor verdoving, maar het is een aanvulling om de angst voor een operatie te beheersen’, zegt anesthesist Samantha Black, die hielp bij het ontwikkelen van hypnose-opnames voor het Britse Royal College of Anaesthetists (RCoA). 

Aanpassen curriculum 

Naast het luisteren naar hypnotiserende opnames of naar een gezondheidswerker die een script voorleest, kan het personeel ook meer informele hypnotische suggesties gebruiken. Hierbij nemen ze sleutelzinnen in het gesprek op om mensen te helpen ontspannen, bijvoorbeeld door ze te vertellen dat ze zichzelf slaperig voelen worden of dat hun ledematen zwaar worden. 

Op een conferentie over ‘aanvullende medische hypnose’ die de Royal Society of Medicine in Londen eerder deze maand hield, zei Black dat artsen mensen ook moeten aanraden om thuis meerdere keren naar de opnames te luisteren voor de ingreep. ‘Soms wachten patiënten een paar uur op hun operatie’, aldus Black. ‘Het is erg moeilijk om in zo’n omgeving te ontspannen.’ 

Er zijn geen gegevens waaruit blijkt hoe vaak anesthesisten of ander personeel deze aanbevolen hypnotische technieken gebruiken, zegt Black. Het maakt geen deel uit van de standaard medische opleiding voor anesthesisten in opleiding, maar ziekenhuizen en beroepsorganisaties van artsen in veel landen bieden steeds vaker trainingen in hypnotische technieken aan. ‘Het moet worden geïntegreerd in het curriculum van geneeskundeopleidingen’, zegt Black. 

Mammogram minder pijnlijk 

Elvira Lang, een voormalig radioloog die betrokken was bij beide proeven, heeft in Boston het bedrijf Comfort Talk opgericht. Dat bedrijf geeft hypnosetraining aan medisch personeel. In februari adviseerde zij het RIVM, dat het bevolkingsonderzoek naar borstkanker in Nederland leidt, hoe hypnose kan worden gebruikt om mammogrammen minder pijnlijk te maken. ‘Als het minder pijnlijk is, komen vrouwen eerder terug’, zegt ze.