Britse archeologen hebben mogelijk de restanten gevonden van een 4000 jaar oude sauna. Dat volgt uit onderzoek naar een onlangs ontdekte houten tegenhanger van Stonehenge. Onderzoeksleider John Tibbles onthulde de vondst in de Yorkshire Post.
We kennen de sauna natuurlijk als een Finse uitvinding. Duizenden jaren geleden zaten de Finnen al te zweten in hun houten hokjes. De sauna is zelfs zo typisch Fins dat de regering in 2015 ter promotie van het land een heuse sauna-emoji uitbracht – samen met een Nokia-emoji en een headbanger-emoji.
De Finnen waren echter niet de enige volk dat in de oudheid al hokjes bouwde om hun transpiratievocht de vrije loop te laten. Van oude indianenvolkeren is bijvoorbeeld bekend dat ze veel tijd doorbrachten in zogeheten zweethutten.
We laten complotdenkers te veel twijfel zaaien over HPV-vaccins
We leven in een tijd van vaccinatie-angst, waarin complottheorieën welig tieren. We moeten tegengas geven, zegt onderzoeker Simon Williams.
Nu blijkt dat zelfs de Britten wellicht een rijke sauna-historie hebben. Enkele maanden geleden vonden archeologen in Oost-Yorkshire aanwijzingen dat er een cirkelvormig monument onder de grond verborgen was. Luchtfoto’s toonden merktekens in gewassen die de aanwezigheid van het gebouw verraadden.
Hart van steen
De archeologen begonnen onmiddellijk voorzichtig te graven en ontdekten zo een ‘Woodhenge’: een houten equivalent van het beroemde Stonehenge-monument. Woodhenges zijn eerder gevonden in Wiltshire, vlak bij Stonehenge, en zelfs in ons eigen Zwolle.
De Woodhenge in Yorkshire blijkt minstens 4000 jaar oud, zodat die ergens in de overgang tussen de nieuwe steentijd en de bronstijd is gebouwd. De archeologen vonden sporen van houten palen die samen met een greppel een cirkelvormige plek afbakenden. Twee ingangen gaven toegang tot het domein.
Het hart van de Woodhenge bleek het opvallendst. Midden in het monument vonden de archeologen een kuil gevuld met verschroeide stenen. De kuil bevat echter geen sporen dat er regelmatig een vuurtje in werd gestookt.
Vergelijkbare stenen werden aangetroffen bij de ingangen. De archeologen vermoeden dat de stenen buiten de omheining met vuur werden verhit en daarna naar binnen werden gebracht, de kuil in. Als mensen de gloeiende stenen vervolgens overgoten met water, ontstond er een stomende ruimte.
Crematorium
Dit idee van een primitieve sauna is ook al eens geopperd voor Marden Henge, een ander cirkelvormig monument in de buurt van Stonehenge. Daar waren binnen de omheining geen sporen van vuur, maar erbuiten wel.
Een andere optie is dat de Woodhenge diende als crematorium. Dan werden lichamen buiten de omheining verbrand, waarna de verschroeide stenen in het middendeel werden gebruikt bij een ceremonieel proces.
Deze verklaring wordt ondersteund door het gegeven dat 1,5 kilometer verderop een begraafplaats uit dezelfde periode is aangetroffen. De niet-verbrande lichaamsrestanten zouden dan daar zijn begraven.
In de lente zal de Woodhenge volledig worden opgegraven. Dan zal wellicht duidelijk worden of de oude Britten een saunacivilisatie hadden, of toch vooral een crematiecultuur.
Mis niet langer het laatste wetenschapsnieuws en meld je nu gratis aan voor de nieuwsbrief van New Scientist.
Lees verder:
- Superhenge: groter, ouder en mysterieuzer dan Stonehenge
- Kosmische straling onthult gigantische verborgen ruimte in piramide van Cheops
- Oeroude begraafplaats leidt archeologen naar de Filistijnen
- Groot complex ontdekt in ruïnestad Petra