In een Californische kwelder, een moerasachtig gebied aan de kust, blijkt de terugkeer van zeeotters een positief effect te hebben op de omgeving. Al denken de lokale krabben daar waarschijnlijk anders over.
Teruggekeerde zeeotters in Californië eten krabben die bijdragen aan het afbrokkelen van de kust. Dat is mooi, want door die kusterosie dreigt niet alleen een waardevol ecosysteem te verdwijnen, maar ook een buffer die het land kan beschermen tegen de gevolgen van een stijgende zeespiegel.
Terugkeer otters
Ooit leefden er honderdduizenden zeeotters aan deze Amerikaanse kust, vertelt Brian Silliman van de Duke Universiteit in de Verenigde Staten. ‘Maar er werd op ze gejaagd vanwege hun vacht, de dikste van het dierenrijk. Daardoor waren ze op een bepaald moment bijna uitgestorven. Gelukkig bleken er nog zeeotters te leven in Alaska. Dankzij natuurbeschermingsmaatregelen en herintroductie zijn ze nu weer terug in Californië.’
‘Bij mannen ruikt het meer naar kaas, bij vrouwen naar ui’: verrassende verhalen over microben
Ze zitten op je neus, op je bord, in je darmen, onder je voeten. Te klein om met het blote oog te zien, met oneindig veel en ...
Silliman en zijn collega’s volgden die terugkeer van de zeeotters ruim dertig jaar lang, van 1985 tot 2018. Ook keken ze naar de erosie. In dit gebied brokkelt de kust namelijk al decennia af door onder meer de stijging van de zeespiegel, de toename van het water dat er door de watergeulen stroomt en door de krabben. De krabben graven namelijk in de grond en eten de wortels van planten die daar groeien. Daardoor verdwijnen deze planten, die de kust verstevigen door het zand bij elkaar te houden.
Smakelijke krabben
Zeeotters eten graag krabben. Daarom besloten de onderzoekers te kijken of hun terugkeer invloed had op de erosie. Om er zeker van te zijn dat de afname van de erosie die ze waarnamen inderdaad veroorzaakt werd door de otters, sloten ze bepaalde watergeulen in het gebied af voor de zeeotters. Zo konden ze niet overal bij de krabben.
Het effect was duidelijk zichtbaar. Daar waar de otters konden komen, waren minder krabben te vinden en groeiden meer planten. Daardoor nam de erosie daar af van 30 centimeter tot 10 centimeter per jaar. Dit was te danken aan een toename van enkele naar ruim honderd zeeotters.
‘Het was niet verrassend dat zeeotters zoveel effect hebben’, zegt Silliman. ‘Ze eten namelijk dagelijks ruim een kwart van hun lichaamsgewicht (ongeveer 10 kilogram) aan krabben en schaaldieren om hun lichaamstemperatuur op peil te houden in het koude water. En ze zijn gek op krabben. Op plekken waar zeeotters leven vind je daardoor bijna geen volwassen krabben meer. De otters eten ze op voordat ze volwassen kunnen worden.’
Roofdieren
Het is al langer bekend dat roofdieren invloed kunnen hebben op de gezondheid van de planten in hun leefomgeving, door te jagen op de planteneters. In eerder onderzoek werd bijvoorbeeld een verband gezien tussen de terugkeer van wolven en het floreren van populieren. Wolven jagen namelijk op de hertachtigen die knagen aan populierenbast.
‘Maar dit is de eerste keer dat er zo overtuigend is aangetoond dat een roofdier de geologie van een systeem, in dit geval de erosie van watergeulen, kan beïnvloeden’, zegt Silliman. ‘Daarmee toont ons onderzoek aan dat de terugkeer van roofdieren veel voordelen kan hebben. Bij de kwelder in Californië zou het bijvoorbeeld tientallen miljoenen dollars kosten om de erosie van de kust daar te stoppen. Terwijl de zeeotters dat nu bijna gratis doen.’
Dat sluit aan bij de reactie van de niet-betrokken marien ecoloog Johan Eklöf, van de universiteit van Stockholm, in een Nature News & Views-artikel. Eklöf schrijft dat de bevindingen van dit ‘opmerkelijke onderzoek’ de discussies over de rol van het behoud van grote dieren zou moeten aanwakkeren om de milieueffecten van [onder meer] de opwarming van de aarde te helpen verzachten’.
