Een toename van niet-sociaal gedrag wijst erop dat covid-19 lockdowns onze culturele evolutie hebben verstoord, stelt evolutiebioloog Jonathan R. Goodman.
Onlangs organiseerden enkele collega’s een conferentie over volksgezondheid. Meer dan 80 mensen schreven zich in voor het evenement. We bestelden koffie en snacks voor iets minder dan dat aantal – ervan uitgaand dat 20 tot 30 procent van de mensen zou afhaken, zoals gebruikelijk.
Antisociaal
Verrassend genoeg was het eerder 90 procent. Maar een paar mensen kwamen opdagen. We waren geschokt en verontrust, en begonnen te speculeren over waarom de opkomst zo slecht was. Toen zei iemand dat dit soort dingen vaker voorkomt na de covid-19-lockdowns: mensen verlaten gewoon niet meer graag hun huis.
Jongeren zijn gevoeliger voor likes
Moeten we ons zorgen maken over de gevolgen van sociale media op de mentale gezondheid van jongeren? Ontwikkelingspsycholoog Wouter van den Bos zocht ...
Een snelle zoektocht online leert dat onze ervaring geen toevalstreffer was. Sommige journalisten en onderzoeksinstituten hebben ook opgemerkt dat mensen zich tijdens de lockdowns antisociaal gedroegen, bijvoorbeeld door anderen lastig te vallen.
Culturele evolutie
Dit alles wijst erop dat de culturele evolutie, het proces dat ten grondslag ligt aan culturele verandering, regelmatige sociale interactie vereist om in stand te blijven. De samenleving is waarschijnlijk kwetsbaarder dan we zouden willen.
Culturele evolutie is de manier waarop informatie die niet in je genen vastligt, wordt gedeeld en verandert. We leren veel van onze voorgangers en tijdgenoten, dingen als taal en sociale normen, die we niet kunnen begrijpen als we net geboren zijn.
De afgelopen 30 jaar is culturele evolutie als academisch vakgebied geëxplodeerd, met computermodellen en laboratoriumexperimenten die aantonen dat het cultureel delen van sociale normen cruciaal is voor de stabiliteit van de samenleving.
Goblin mode
Mogelijk hebben die normen veel meer onderhoud nodig dan we dachten. Een artikel in vakblad Crime Science uit 2022 toonde een toename van 50 procent in antisociaal gedrag tijdens perioden in 2020 en 2021. Deze bevindingen stonden in schril contrast met gegevens waaruit bleek dat het aantal misdrijven zoals diefstal en inbraak daalde.
Andere vreemde trends – of nieuwe culturele kenmerken, om de taal van culturele evolutie-onderzoekers te gebruiken – doken op in de periode 2020-2022. Mensen begonnen de term goblin mode (‘kobold-modus’) te gebruiken: je verstoppen in je huis, de luxaflex sluiten, spelletjes spelen, tv kijken en urenlang junkfood eten (Ik moet bekennen dat ik, toen ik de term voor het eerst hoorde, dacht: ‘Dat klinkt leuk!’)
In zekere zin waren de covid-19 lockdowns een grootschalig experiment met wat er gebeurt met onze cultureel overgedragen normen als we worden gedwongen ons fysiek af te scheiden van anderen. De resultaten zijn op zijn minst ontmoedigend. Het gedrag van de afgelopen jaren wijst erop dat we niet alleen culturele overdracht nodig hebben om te leren hoe we ons sociaal moeten gedragen, maar dat we ook regelmatige interactie nodig hebben om de normen in stand te houden.
Met andere woorden, als ik een kind uitleg dat het gemeen is om tegen andere mensen te schreeuwen, lijkt het niet voldoende om dit maar één keer te zeggen.
Deprimerende Zoom-vergaderingen
Het gedrag dat we hebben gezien – en dat we zullen blijven zien, als de recente mislukking van onze conferentie bredere trends weerspiegelt – wijst erop dat covid-19 lockdowns een soort omgekeerd cultureel evolutionair proces hebben veroorzaakt. Wij zijn sociale dieren die behoefte hebben aan regelmatige interactie, en als we dat sociaal niet krijgen, veranderen we in een cultureel primitieve, grotendeels antisociale ‘kobolden’.
Maar het goede nieuws is dat het toevallige experiment van de wereld met de tekortkomingen van ons vermogen om culturele normen vast te houden, impliciet enkele oplossingen suggereert. Het is duidelijk dat digitale communicatie – in deprimerende Zoom-vergaderingen zitten en af en toe een online spelletje spelen met vrienden – niet genoeg is om normen in de hele samenleving te handhaven.
Dus moeten we, individueel en als culturele groep, waar mogelijk persoonlijke socialisatie bevorderen (wat iets anders is dan verplicht op kantoor verschijnen) en anderen aanmoedigen om hun innerlijke kobolden te overwinnen.
Anders gaan er nog veel meer gratis koekjes verloren.
Jonathan R. Goodman is auteur van Invisible Rivals: How we evolved to compete in a cooperative world, uit in 2024.
