In delen van Afrika ontwikkelt hiv zich geleidelijk tot een minder gevaarlijke variant. Dat blijkt uit een onderzoek van immunoloog Philip Goulder van de Universiteit van Oxford.

Een met hiv geïnfecteerde cel. Foto: AJC1 (creative commons, via Flickr)
Een met hiv geïnfecteerde cel. Foto: AJC1 (creative commons, via Flickr)

Om te achterhalen hoe hiv zich heeft ontwikkeld, vergeleken Goulder en zijn collega’s hiv-proefmonsters van 842 zwangere vrouwen uit Botswana en Zuid-Afrika. Daaruit blijkt dat hiv afkomstig van Botswana zich langzamer vermenigvuldigt in het lichaam. In Botswana ontstond de epidemie een decennium eerder dan in Zuid-Afrika en heeft dus langer de tijd gehad om zich te ontwikkelen. Het duurt nu ongeveer 2,5 jaar langer voordat iemand ziek wordt dan aan het begin van de epidemie.

‘Bij mannen ruikt het meer naar kaas, bij vrouwen naar ui’: verrassende verhalen over microben
LEES OOK

‘Bij mannen ruikt het meer naar kaas, bij vrouwen naar ui’: verrassende verhalen over microben

Ze zitten op je neus, op je bord, in je darmen, onder je voeten. Te klein om met het blote oog te zien, met oneindig veel en ...

Positief bijeffect

Een mogelijke reden voor de afname in reproductiesnelheid, is het gebruik van geneesmiddelen. Mensen met de meest venijnige vorm van hiv worden eerder ziek en zullen dus eerder medische hulp zoeken. De medicijnen zorgen voor een forse verlaging van de waardes van het virus in het bloed en in de seksuele lichaamsvochten, waardoor de kans op besmetting sterk afneemt. Daarmee neemt het risico op verspreiding van de agressievere variant ook af.

Er is nog een andere mogelijke factor die de reproductieafname verklaart. 15 procent van de bevolking in het zuiden van Afrika heeft een afweersysteem dat eiwitten van hiv herkent en aanvalt. Bij deze groep mensen overleeft het virus alleen als het aan de aandacht van deze eiwitten ontsnapt. Hiv moet daarvoor de eiwitten muteren en dat vertraagt zijn voortplantingsvermogen. Dat blijft zo, wanneer het virus wordt doorgegeven. Deze overgebleven virussen veroorzaken daardoor minder gauw ziektes.

Niet voor het Westen

Goulder en collega’s keken alleen naar hiv in Afrika. Resultaten van verschillende onderzoeken uit Europa en de Verenigde Staten spreken elkaar tegen. Volgens het ene onderzoek wordt hiv besmettelijker, terwijl volgens het andere hiv stabiliseert of zelfs afneemt.

Lees ook: