Een intrigerend statistisch hobbeltje in de resultaten van de ATLAS en CMS-detectoren van de deeltjesversneller aan deeltjesfysica-instituut Cern, wijst mogelijk op de vondst van een nieuw deeltje. Hoe groot nieuws is dat hobbeltje nu eigenlijk?

Gisteren schreven we op deze site over het feit dat aan de Large Hadron Collider van Cern sinds het opschalen naar een hogere botsingsenergie nog niet vreselijk veel nieuws gevonden is, maar dat er wel degelijk spannende dingen blijven gebeuren. Het meest aansprekende voorbeeld daarvan is, zo schreven we, een intrigerend hobbeltje in de gegevens. Het Atlas-experiment vond ‘teveel’ fotonen rond een energie van 750 GeV (gigaelektronvolt), de energieaanduiding die deeltjesfysici gebruiken om de energie – en dus massa – van deeltjes te beschrijven. Het CMS-experiment, het andere grote meetapparaat dat samen met Atlas in 2012 nog het higgsdeeltje ontdekte, vond iets soortgelijks bij 760 GeV. Die signalen kunnen duiden op de aanwezigheid van een nieuw, nog niet ontdekt, deeltje.

Goed nieuws

Het feit dat beide experimenten onafhankelijk van elkaar deze hobbel vonden, is goed nieuws voor liefhebbers van de deeltjesfysica. Dat maakt het immers weer net iets aannemelijker dat deze vondst een echt effect beschrijft. Desondanks is het belangrijk te vermelden dat de experimenten nog lang niet voldoende gegevens hebben verzameld om ook vanuit de benodigde, strakke statistische regels die Cern hanteert van een vondst te kunnen spreken. Het kan, met andere woorden, nog allemaal op een grote toevalligheid berusten. Niemand kan nog uitsluiten dat de gevonden hobbel een statistisch spook is dat onterecht uit de nu verzamelde gegevens komt opdoemen.

Dit is hoe we wiskundefobie te lijf kunnen gaan
LEES OOK

Dit is hoe we wiskundefobie te lijf kunnen gaan

Sarah Hart vertelt hoe we de angst voor getallen en formules weg kunnen nemen.

Ga met New Scientist mee naar Cern In februari mag een select groepje lezers de deeltjesversneller van dichtbij aanschouwen Lees meer

Terughoudendheid is dus gepast. Toch is het wel interessant om te speculeren wat die hobbel zou kunnen zijn. Nature News, de Volkskrant, The New York Times, en anderen speculeerden bijvoorbeeld hardop dat het hier mogelijk gaat om het zwaardere broertje van het higgsdeeltje. Dat dergelijke zwaardere broertjes bestaan, is een mogelijkheid waar theoretici ook meteen na de vondst van de lichtere broer in 2012 al uitgebreid bij stil stonden.

Donkere materie

Toch is een higgsdeeltje niet de enige mogelijkheid die opdoemt om de gevonden resultaten te verklaren. De eerste speculaties van theoretici lopen uiteen van – inderdaad – een higgsvariant, tot een mogelijk verband met de zoektocht naar donkere materie. Het signaal zou een stap kunnen zijn naar de ontdekking van nieuwe fysica, iets waarvan veel Cern-onderzoekers hoopten dat dat bij de opgeschaalde LHC zou gebeuren.


Vooralsnog weet niemand echter wat het gevonden signaal precies is. Sterker nog: niemand weet zelfs zeker of het signaal straks niet vanzelf weer als sneeuw voor de statistische zon verdwijnt. Zeker is wel dat fysici aan het grootste deeltjesfysici-experiment ter wereld de komende tijd juist dit signaal onder een enorme loep zullen leggen. In 2016 weten we hopelijk meer.

Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief. 

Lees verder: