Hannover (D) – Drie uitvinders van de internationale audiostandaard MP3 hebben de Duitse Toekomstprijs ontvangen. Hun uitvinding wordt thans beschouwd als ‘the hottest thing in cyberspace’.
Zelfs de economische katerns van kranten staan vol van MP3. Rechtszaken tegen het bedrijf napster, hoge omzetten voor MP3-spelers – de MP3-techniek is ‘hot’. Volgens MP3 gecodeerde geluidsbestanden zijn veel kleiner dan de gewone audiobestanden die op muziek-cd’s staan. Die geringe omvang biedt vooral voordelen bij het uitwisselen van bestanden via internet. Oorspronkelijk dachten de Duitse uitvinders van de MP3-codering aan digitale radio.
Begin jaren tachtig probeerde prof dr Dieter Seitzer patent te krijgen op het idee om muziek via het telefoonnet te verspreiden. Technisch onmogelijk, oordeelde het octrooibureau, en wees het verzoek af. Een van zijn medewerkers, dr Karlheinz Brandenbrug, bewees in 1987 in zijn proefschrift dat het wel kon. Al in 1987 codeerden Brandenburg en andere onderzoekers van het Fraunhofer Institut für Integrierte Schaltungen stereosignalen in werkelijke tijd. Ze dachten daarbij aan toepassing voor digitale radio. Audiobestanden zijn erg groot, maar bevatten daarbij veel informatie over geluiden die het menselijk oor niet kan waarnemen. Het terugbrengen van de omvang van te verzenden gegevens, zou enorme voordelen bieden. De Duitse technici ontwikkelden een programma dat op slimme wijze de geluidsbestanden kleiner maakt, zonder dat de kwaliteit daarbij veel inboet. Ze verbeterden de audiocodering steeds verder, totdat die in 1992 door de Moving-Picture Expert Group – een comité van de internationale standaardiseringsorganisatie ISO – als MPEG layer-3 als standaard werd opgenomen. 
Bernhard Grill, Karlheinz Brandenbrug en Harald Popp (v.l.n.r.), winnaars van de Duitse Toekomstprijs.
De onderzoekers uit Erlangen plaatsten in het midden van de jaren negentig een demoversie van hun ontwikkeling op het internet. Sindsdien is snel gegaan. Studenten in de VS ontdekten de coderingsmethode en begonnen met de uitwisseling van muziek via internet. Inmiddels hebben meer dan 150 miljoen internetgebruikers een programma op de computer dat MP3-bestanden afspeelt en dit jaar zullen naar schatting tien miljoen MP3-spelers – als opvolger van de walkman– over de toonbank gaan.
Namens de onderzoeksgroep van het Fraunhofer Instituut ontvangen dr Karlheinz Brandenbrug, Bernhard Grill en Harald Popp uit handen van de Duitse bondspresident Johannes Rau de Duitse Toekomstprijs in ontvangst op de EXPO in Hannover. Op 20 oktober zal het tweede Duitse net, ZDF, om 22.20 uur de uitreiking uitzenden. Inmiddels hebben de Duitse onderzoekers een nieuwe audiocoderingstechniek ontwikkeld, die de omvang van muziekbestanden nog kleiner maakt.
Erick Vermeulen
