Wereldwijde lockdowns om de verspreiding van het coronavirus te remmen, leidden tot een drastische afname in trilling van het aardoppervlak. Dat komt doordat mensen flink minder activiteiten ondernemen.
Seismologen meten trillingen van aardbevingen die door het aardoppervlak bewegen. Maar hun instrumenten pikken ook de trillingen op van luidruchtige menselijke activiteiten. Denk aan vele voetstappen in drukke wandelgebieden, voertuigen, industriële activiteiten en luidruchtige menigten in stadia die ‘voetbalbevingen’ veroorzaken.
Stilvallen van geruis
Een paar dagen nadat België aankondigde dat iedereen zo veel mogelijk thuis moest blijven in maart, merkte seismoloog Thomas Lecocq van het Royal Observatory in België dat zijn instrumenten opeens veel minder achtergrond geruis maten dan normaal. Hij nam contact op met collega’s in andere landen en ontdekte dat zij hetzelfde merkten.
Is het aardse magneetveld de weg kwijt?
Volgens sommigen kan het aardmagneetveld elk moment omkeren. Is er reden tot zorg?
De seismologen analyseerden gegevens van 268 seismometerstations over de hele wereld en vonden een plotseling stilvallen van seismisch geruis. Dit stilvallen begon in januari in China en verspreidde zich toen naar Europa en de rest van de wereld in maart en april, tegelijk met de lockdownmaatregelen.
Verbazingwekkend
Op zich is dat is logisch, zegt geofysicus Kasper van Wijk van de Universiteit van Auckland in Nieuw-Zeeland, die betrokken was bij dit onderzoek. De meeste menselijke activiteiten werden immers stilgelegd tijdens de lockdowns. ‘Maar de grootte van de impact verbaasde ons enorm.’
Een seismisch station in Sri Lanka mat bijvoorbeeld een afname van 50 procent in seismische ruis nadat het land strenge blijf-thuis-regels invoerde. Een station in Barbados mat een afname van 45 procent, een ander in New York een afname van 10 procent na de lockdown.
Nieuw onderzoek mogelijk
Seismologen gebruiken deze ongekend stille periode om onderzoeken te doen die normaal niet mogelijk zijn en kunnen helpen bij het voorspellen van aardbevingen, zegt Van Wijk. ‘Simpel gezegd kunnen we nu zuiverdere signalen van de aarde meten’, zegt hij.
Seismogologen kunnen nu bijvoorbeeld signalen meten van enorm zwakke aardbevingen. Normaliter worden die overstemd door menselijke ruis, zegt Van Wijk. Deze informatie kan helpen om nieuwe breuklijnen te identificeren die in de toekomst mogelijk grote aardbevingen veroorzaken, zegt hij.
