Het is tijd om het grotere plaatje te bekijken. Een afdruk van een groene torentjesbloemkool, ofwel romanesco, is met liefst 3.2 gigapixels een van de grootste digitale foto’s ooit genomen. Hoewel er samengestelde afbeeldingen bestaan die nog groter zijn, is dit de grootste enkele foto die ooit gemaakt is.

De afbeelding is geschoten met sensoren die uiteindelijk onderdeel zullen zijn van ’s werelds grootste digitale camera. Deze zal gekoppeld worden aan een telescoop op het Vera C. Rubin-observatorium in Chili. Daar gaat het enorme foto’s van de zuidelijke sterrenhemel nemen voor de Legacy Survey of Space and Time (LSST). Deze catalogus verzamelt gegevens van allerlei astronomische objecten, van nabije asteroïden tot de meest verre sterrenstelsels.

‘Een AI-systeem moet kunnen zeggen: dat is geen goed idee’
LEES OOK

‘Een AI-systeem moet kunnen zeggen: dat is geen goed idee’

Het is belangrijk dat we AI-systemen kunnen vertrouwen. AI-onderzoeker Pınar Yolum stelt dat betrouwbare AI-systemen bezwaar moeten kunnen maken tege ...

De allergrootste enkele digitale afbeelding ooit gemaakt: een close-up van een romanesco-bloemkool. Beeld: SLAC National Accelerator Laboratory

Gedetailleerde keuze

De eerste testbeelden met de sensoren zijn gemaakt van objecten die veel details bevatten, waaronder dus de romanesco-bloemkool. Met behulp van een gaatjescamera werden de objecten op de detectoren geprojecteerd. ‘Ik wilde iets hebben met een interessante structuur, maar dat er ook gewoon cool uitzag’, zegt astrofysicus Aaron Roodman van het SLAC National Accelerator Laboratory in Californië, die de leiding heeft over het samenstellen en testen van de camera.

Het belangrijkste is dat de foto’s aantonen dat de detectoren werken. In de loop van komende maanden zal de rest van de camera in elkaar gezet worden. Daarna vertrekken de detectoren naar Chili, waar ze het universum mogen gaan verkennen.

Volle manen

‘We gaan een meerkleurige opname maken van de zuidelijke hemel en een grote verscheidenheid aan variabele objecten waarnemen. De camera is in staat om asteroïden te zien, planeten in het zonnestelsel te zoeken en diep in het universum te turen’, aldus Roodman. ‘Verder kunnen we de uitdijing van het heelal, de aard van donkere energie, en donkere materie onderzoeken binnen ons zonnestelsel alsmede op grote schaal in het universum.’

Om dit allemaal te bereiken, heeft de LSST een enorm krachtige camera nodig. Deze zal de 189 sensoren bevatten die gebruikt zijn voor het maken van deze foto. De resolutie van de sensoren is zo hoog, dat ze een golfbal op 24 kilometer afstand kunnen waarnemen.

Wanneer de camera af is, kan deze gekoppeld worden aan de telescoop. Volgens planning kunnen de observaties in 2021 starten. Op dat moment is de camera in staat om met elke foto een gebied aan de hemel vast te leggen dat veertig volle manen zou beslaan. Naar verwachting gaat het apparaat elk jaar meer dan 200.000 foto’s schieten, gedurende een geplande periode van tien jaar.

LEESTIP In het vierde deel van de serie Pocket Science vertelt Govert Schilling alles over de telescopen van de toekomst. Te bestellen in onze webshop