Een ijskap in het zuidwesten van Groenland zorgt voor enorme hoeveelheden kwik in de nabijgelegen rivieren. Dit is een zorgelijke ontdekking omdat het giftige metaal kan ophopen in zeedieren die door de lokale inheemse bevolking gegeten worden.
Kwik is een natuurlijk metaal dat te vinden is in bepaalde rotsen. Als gletsjers langzaam bergafwaarts bewegen, vermalen ze de onderliggende rotsen, waarbij mogelijk kwik vrijkomt in het smeltwater.
Om uit te zoeken of dit ook gebeurt in Groenland, analyseerden biogeochemicus Jon Hawkings en zijn collega’s van de Florida State University smeltwater uit de zuidwesterlijke regio van de Groenlandse ijskap.
Is het aardse magneetveld de weg kwijt?
Volgens sommigen kan het aardmagneetveld elk moment omkeren. Is er reden tot zorg?
Hawkings en zijn team gingen tweemaal op expeditie naar Groenland, in 2015 en 2018. Ze verzamelden watermonsters van drie smeltwaterrivieren die behoorlijke hoeveelheden water ontvangen van de Groenlandse ijskap – tot wel 800 kubieke meter per seconde. De monsters werden gefilterd om bezinksel te verwijderen. Vervolgens analyseerden de onderzoekers de kwikconcentratie in elk monster.
Zeer vervuild
‘De kwikconcentraties in deze regio zijn zeker tien keer zo hoog als in een gemiddelde rivier’, zegt Hawkings. Dit betekent dat het smeltwater net zo veel kwik bevat als enkele zeer vervuilde rivieren – maar dit kwik is niet direct door mensen in het water terechtgekomen. ‘Hoewel mensen het kwik niet geïntroduceerd hebben, is de ijskap wel veel sneller aan het smelten als gevolg van klimaatverandering.’
De kwikconcentratie is een van de hoogste ooit gemeten in natuurlijke wateren, die niet zijn vervuild door menselijke activiteit.
De onderzoekers verwachten dat het kwik in grote hoeveelheden afreist naar lagergelegen fjorden – lange, smalle watergeulen uitgehouwen bij bewegende gletsjers. Deze regio in Groenland zou 42 ton kwik per jaar vervoeren. Dat is ongeveer tien procent van het geschatte wereldwijde transport van kwik van rivieren naar oceanen.
Giftig
Kwik is een naar goedje, omdat het gif opstapelt in dieren en zo in de voedselketen belandt. ‘Hoe verder in de voedselketen, hoe geconcentreerder het kwik’, zegt Hawkings.
Dit is extra zorgelijk voor de inheemse bevolking die in het Arctisch gebied leeft. ‘Het is een regio met zowel veel smeltende gletsjers en inheemse gemeenschappen die erg afhankelijk zijn van zeedieren uit nabijgelegen wateren als voedselbron’, zegt biogeochemicus Maya Bhatia van de Universiteit van Alberta in Canada, die niet betrokken was bij de studie.
