Hoe gevoelig ben jij voor kietelen? Het hersengebied dat gekietel registreert, is geïdentificeerd bij ratten. Alleen het activeren van deze cellen is al genoeg om ze te laten giechelen.
Bron: Wikimedia Commons/Jason Snyder
Het is al langer bekend dat ratten het leuk vinden om op hun buik gekieteld te worden en dat ze daarbij gaan lachen. Het gegiechel uit zich in ultrasone kreetjes, die voor mensen niet hoorbaar zijn. ‘De overeenkomsten tussen ratten en mensen zijn opmerkelijk. Ze maken er ook geluid bij en vinden het duidelijk leuk’, zegt Michael Brecht van de Humboldtuniversiteit in Berlijn.
Door elektroden in de somatosensorische cortex – het hersengebied dat aanraking registreert – te plaatsen, identificeerden Brecht en zijn onderzoeksgroep de neuronen die de kietelsensaties oproepen. ‘Het is ons gelukt om het kietelgevoelige gedeelte van de hersenen vast te stellen’, zegt Brecht, die ook ontdekte dat ratten het leuk vinden om onder hun voeten gekieteld te worden.
Op zoek naar de vliegroute van de grote stern
Ecoloog Ruben Fijn bracht met gps voor het eerst uitgebreid het vlieggedrag van de grote stern in kaart. Zijn onderzoek laat ...
Onverwachts ontdekten de wetenschappers ook dat ratten alleen genieten van kietelen als ze niet gestrest zijn en er in de stemming voor zijn. Als ze onder een felle lamp stonden, waren de ‘kietelcellen’ van de rat veel minder actief en werd hun reactie erop onderdrukt. ‘Dit is een nieuwe ontdekking’, zegt Brecht. ‘We hebben relatief weinig kennis over hoe de gemoedstoestand de reacties van de hersenen beïnvloedt.’
Sociale banden
Dezelfde neuronen waren ook actief wanneer de onderzoekers een spelletjes speelden waarbij de ratten achter de hand van de onderzoekers aangingen nadat ze gekieteld waren. De dieren sprongen vrolijk rond nadat ze gekieteld waren, zegt Brecht. ‘Ze huppelen rond en springen erg hoog.’
Dit lijkt kietelen met spelen te associëren. Daarom stelde Brecht voor dat kietelen een evolutionaire rol heeft bij sociale interacties en verbintenissen. ‘Kietelen is een vreemd fenomeen. Is het misschien een trucje van de hersenen om socialiseren en speelsheid aan te moedigen?’ vraagt hij zich af.
Het onderzoek van Brecht verklaart wellicht ook waarom we onszelf niet kunnen kietelen. De betrokken cellen werden namelijk actief vlak voordat het kietelen begon. Hij denkt daarom dat dit anticiperen alleen optreedt bij een interactie met een ander individu.
Andere onderzoeken bij mensen wijzen erop dat het cerebellum betrokken is bij het blokkeren van het kietelgevoel van individuen die zichzelf proberen te kietelen. ‘Ik denk dat de reactie op kietelen alleen sociaal is, gericht op anderen en niet op onszelf’, zegt Brecht.
We weten nog steeds niet waarom alleen bepaalde dieren, zoals honden en apen, vrolijk ingaan op kietelen. ‘We hebben geprobeerd muizen te laten reageren, maar dat deden ze niet’, zegt Brecht. ‘Dat was verrassend, gezien de reacties van ratten.’
Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief.
Lees verder: