Met een thuistest voor covid-19 zou iedereen er zelf achter kunnen komen of je de infectie hebt of hebt gehad. Zal deze ontwikkeling van deze testen een keerpunt betekenen in het verloop van de pandemie? Het lijkt erop dat de thuistest op de korte termijn niet veel impact zal hebben.
Bijna alle testen die momenteel worden gebruikt om covid-19 vast te stellen, zoeken naar de genetische code van het virus. Zo’n test vereist een neus- of keelmonster van de patiënt, dat alleen afgenomen kan worden door een getrainde zorgmedewerker. Een gespecialiseerd lab moet het monster vervolgens analyseren. Daar komt bovenop dat er een wereldwijd tekort is aan labmateriaal, en dat zo’n genetische test alleen actieve infecties detecteert.
‘Er komt een moment dat we een grieppandemie niet kunnen voorkomen’
Ron Fouchier staat aan de frontlinie in de strijd tegen de griep. Met nieuwe vaccins wil hij ons beschermen tegen toekomstige pandemieën.
Betrouwbaarheid
Een andere optie is om een test te laten speuren naar antistoffen: stoffen die ons lichaam maakt om het virus te doden. Antistoffen blijven aanwezig in het bloed, ook wanneer het virus weer weg is. Een antistof-test kan dus onthullen wie er geïnfecteerd is, zelfs na herstel. Het zijn handzame testen die alleen een druppel bloed nodig hebben. Ze geven binnen tien minuten resultaat geven én de productie ervan is snel, goedkoop en op grote schaal te realiseren.
Het probleem is alleen dat nog niet duidelijk is hoe betrouwbaar deze testen zijn. En het enige dat erger is dan géén test, is een onbetrouwbare test.
Landen willen de testen gebruiken om vast te stellen wie het virus heeft gehad, want diegene kan waarschijnlijk het huis verlaten zonder risico te lopen op een nieuwe besmetting. Dit kan landen weer langzaam op gang brengen. We willen er vooral graag achter komen of de duizenden zorgmedewerkers die nu in thuisisolatie zitten omdat zijzelf of een huisgenoot symptomen vertonen al covid-19 hebben gehad, zodat ze weer aan het werk kunnen. Maar helaas kan een antistof-test ons daar misschien niet mee helpen. Als een test onterecht het idee geeft dat iemand covid-19 al heeft gehad, kan die persoon naar buiten gaan en alsnog geïnfecteerd raken of de infectie verspreiden.
Hoe betrouwbaar moeten de testen zijn voordat ze worden ingevoerd? ‘Dat is moeilijk te zeggen’, zegt parasitoloog Emily Adams van de Liverpool School of Tropical Medicine. Adams helpt bij het beoordelen van de testen ontwikkeld door Mologic, een van de bedrijven die Groot-Brittannië van testen voorziet. Deel van het proces is het uitzoeken welke betrouwbaarheid vereist is bij elk soort gebruik, zegt Adams.
Effectieve combinatie
De reactie van het lichaam om antistoffen te maken tegen het nieuwe coronavirus is mogelijk trager ten opzichte van andere virusinfecties. Antistof-testen kunnen daardoor alleen na veertien dagen of langer na het ontstaan van de eerste symptomen worden gebruikt, zegt Adams.
Dit betekent ook dat antistof-testen niet geschikt zijn voor het testen van de contacten van geïnfecteerde mensen: gezondheidsorganisaties zullen met deze testen weken achterlopen.
Wijdverspreid testen op antistoffen kan ons wel vertellen of er veel milde infecties niet zijn opgevallen. Het zou goed nieuws zijn al dit het geval is: de hoeveelheid sterfgevallen ten opzichte van het aantal infecties is dan veel lager dan gedacht. Helaas lijkt dit niet waarschijnlijk. In plaatsen als Zuid-Korea, waar een hoop genetische testen zijn gedaan, zijn geen grote hoeveelheden aan milde gevallen gevonden.
Ondertussen werken veel onderzoeksgroepen aan snellere genetische testen en aan antigen-testen die het virus kunnen vinden in bijvoorbeeld speeksel. Het wijdverspreid testen voor zowel actieve als vroegere infecties, zou een effectieve combinatie zijn.
