Het Finse bedrijf Solar Foods wil bacteriën gaan kweken door gebruik te maken van koolstofdioxide uit de lucht en waterstof, geproduceerd door hernieuwbare energie. Van de bacteriën kan vervolgens een poeder gemaakt worden dat rijk is aan voedingsstoffen. Dit proces levert efficiënter voedingsstoffen op dan het kweken van planten.
Landbouw is de planeet aan het uitputten. Maar er zou zomaar een milieuvriendelijkere optie kunnen zijn om onszelf te voeden: hernieuwbare energie gebruiken om koolstofdioxide in voedsel om te toveren.
‘Dit is realiteit aan het worden’, zegt Pasi Vainikka, CEO van Solar Foods. Het bedrijf bouwt de eerste fabriek die op commerciële schaal voedsel kan produceren van CO2. Ze hebben gekozen voor een locatie vlakbij de Finse hoofdstad Helsinki. Deze fabriek kan honderd ton per jaar produceren, wat neerkomt op zo’n vier à vijf miljoen maaltijden, zegt Vainikka. ‘We lopen een beetje achter op schema, maar de productie zou in 2023 wel van start kunnen gaan.’
‘Er komt een moment dat we een grieppandemie niet kunnen voorkomen’
Ron Fouchier staat aan de frontlinie in de strijd tegen de griep. Met nieuwe vaccins wil hij ons beschermen tegen toekomstige pandemieën.
Duurzamer
Er is geen twijfel mogelijk dat we op zoek moeten naar een manier waarop we voedsel groener kunnen produceren. Conventionele agricultuur – ook organische landbouw – beschadigt het milieu op vele manieren. Er is veel land voor nodig, wat leidt tot ontbossing en ervoor zorgt dat dieren in het gedrang komen, en er zijn vaak enorme hoeveelheden water voor nodig, wat kan leiden tot het opdrogen van meren en rivieren. Het is ook verantwoordelijk voor één derde van alle broeikasgasuitstoot op aarde. Bovendien komen ook andere vervuilende stoffen vrij, zoals nitraten, die tot onleefbare zones in meren en oceanen leiden.
Normale landbouw is ook niet heel efficiënt. Gewassen zetten gewoonlijk minder dan 1 procent van de energie die ze uit het licht halen om in bruikbare biomassa. Als we die planten dan ook nog aan dieren voeden voor vlees, is dat nog minder efficiënt.
Solar Foods wil daarom het hele proces van fotosynthese omzeilen. Ze gaan bacteriën kweken die als voedsel gaan dienen. Daarbij willen ze waterstof als duurzame energiebron.
In de fabriek zal duurzame elektriciteit ingezet worden om water te ontleden tot waterstof en zuurstof. De waterstof zal in grote vaten worden gestopt, waar bacteriën kunnen groeien, samen met CO2 en ammoniak voor respectievelijk de koolstof en de stikstof die nodig is. Een deel van de CO2 zal volgens Vainikka afkomstig zijn uit de lucht bij het bezoekerscentrum in de fabriek. De rest zal van industriële bronnen komen.
Dieren vervangen
Het eindresultaat: een geel poeder, genaamd Solein, gemaakt van bacteriële cellen. Het poeder bestaat voor 70 procent uit eiwitten en kan in allerlei soorten voedsel gebruikt worden: van vleesvervangers tot ontbijtgranen en snacks. Het zou bijvoorbeeld ook de eieren in noedels en pasta kunnen vervangen. ‘Ons doel is om dierlijke eiwitten te vervangen, waarvan wij denken dat ze de grootste impact hebben op het milieu’, zegt Vainikka.
Solein is afgelopen oktober in Singapore al goedgekeurd als ingrediënt voor voedsel. Nu wacht het bedrijf nog op goedkeurig in de EU, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten.
Land, water en koolstofdioxide
Vergeleken met plantengewassen verbruikt Solein 100 keer minder water per kilogram eiwit en 20 keer minder land. Zelfs het land dat nodig is voor de energieproductie is meegeteld. Ook stoot het qua CO2 een vijfde uit van normale gewassen, volgens Solar Foods. Vergeleken met rundvlees is voor een kilo eiwit van Solein 600 keer minder water nodig en 200 keer minder land, wederom inclusief het land voor de energieproductie, waarbij de CO2-uitstoot 200 keer minder is, aldus het bedrijf.
Daarnaast zijn er nog andere voordelen: de fabrieken kunnen overal ter wereld staan. Ook zal de oogst niet mislukken als er extreme weersomstandigheden de kop opsteken.
‘Dat Solar Foods en andere bedrijven hun projecten op grotere schaal gaan uitvoeren, laat zien dat we aan het begin van een nieuw landbouwtijdperk staan’, zegt Dorian Leger van Connectomix Bio in Duitsland. ‘Dit zijn opwindende trends, die wereldwijd zullen leiden tot verbeterde voedselzekerheid en kunnen helpen bij het afbuigen van de koolstofcurve.’
