Astronomen hebben waterdamp ontdekt rondom Ceres, een dwergplaneet die zich in de planetoïdengordel tussen Mars en Jupiter bevindt. De wetenschappers deden de vondst met ruimtetelescoop Herschel.
‘Het is de eerste keer dat we water detecteren in de planetoïdengordel. De meting bewijst dat Ceres een ijzig oppervlak en een atmosfeer heeft’, zegt ESA-astronoom Michael Küppers in een persverklaring. Zijn publicatie verschijnt deze week in Nature.
6 kilo per seconde
In hun zoektocht naar water bekeken de astronomen het licht dat van de dwergplaneet weerkaatst. Uit de golflengte van dat gereflecteerde licht kunnen de wetenschappers achterhalen of er water aanwezig is. Telescoop Herschel deed metingen met periodes van negen uur, de tijd die Ceres nodig heeft om een volledige rotatie te maken. De wetenschappers zagen pieken en dalen in het ‘watersignaal’. Daarmee konden ze de waterverdeling op het oppervlak in kaart brengen.
‘Als we iets buitenaards ontmoeten, dan is het een machine’
Oude sterren en pril leven – dat zijn de onderwerpen waar het hart van sterrenkundige Leen Decin harder van gaat kloppen.
Al het water lijkt geconcentreerd op twee plekken op Ceres. Deze plekken zijn zo’n 5% donkerder dan de rest van de dwergplaneet. Omdat de gebieden donker zijn, absorberen ze veel zonlicht. Daardoor kan het ijs van het oppervlak direct verdampen, zonder eerst de gebruikelijke ‘tussenstap’ te maken waarbij ijs smelt. Het lijkt erop dat op deze manier gemiddeld zes kilo waterdamp per seconde ontstaat.
Bron: ESA/ATG
Ontstaan van het zonnestelsel
De vondst is een belangrijke aanwijzing voor de vraag hoe het zonnestelsel is ontstaan. Volgens de huidige theorie ontstond het stelsel zo’n 4,6 miljard jaar geleden. In het centrum van het zonnestelsel, waar planeten als Mercurius, Venus en de Aarde zich bevinden, was het toen te warm voor het bestaan van water. In de buitenste randen van het zonnestelsel kon water wel condenseren. Waarschijnlijk is water pas later (zo’n 3,8 miljard jaar geleden) op de aarde terecht gekomen, dankzij planetoïden die op het planeetoppervlak neerstorten. Het feit dat Ceres (een object dat zich in een planetoïde-rijke buurt bevindt) water bevat, lijkt deze theorie te ondersteunen. De ontdekking onderstreept immers dat planetoïde-achtige objecten inderdaad water kunnen bevatten.
Over ongeveer een jaar zal de ruimtesonde Dawn, die momenteel onderweg is naar Ceres, de dwergplaneet bereiken. De sonde zal het oppervlak van de planeet bestuderen zodat astronomen het water veel nauwkeuriger in beeld kunnen brengen.
Lees ook: