De batterijen van elektrische auto’s zouden gebruikt kunnen worden om het elektriciteitsnet stabiel te houden. Al vanaf 2030 kunnen de rijdende batterijen soelaas bieden.

Zonne- en windenergie zijn duurzame energiebronnen die bovendien steeds goedkoper worden. Maar ze hebben een nadeel. Veranderingen in het weer veroorzaken variaties in de opbrengst.

‘We hebben kortetermijnopslag in het net nodig om deze variaties op te vangen’, zegt klimaatonderzoeker Paul Behrens van de Universiteit Leiden. Dat is nodig om een tijdelijk overschot aan elektriciteit te bewaren voor de momenten dat de wind niet waait en de zon niet schijnt.

‘Er komt een moment dat we een grieppandemie niet kunnen voorkomen’
LEES OOK

‘Er komt een moment dat we een grieppandemie niet kunnen voorkomen’

Ron Fouchier staat aan de frontlinie in de strijd tegen de griep. Met nieuwe vaccins wil hij ons beschermen tegen toekomstige pandemieën.

Chengjian Xu, die in december promoveerde bij de Universiteit Leiden, toonde met Behrens en andere collega’s aan hoe de batterijen van elektrische auto’s kunnen bijdragen aan deze kortetermijnopslag.

Oude accu

Batterijen van elektrische auto’s kun je in twee verschillende levensfases inzetten. Je kunt je auto op het net aansluiten voor kortetermijnopslag als je hem niet gebruikt. Of je kunt oude batterijen gebruiken die niet meer geschikt zijn om voertuigen aan te drijven.

Deze oude batterijen zijn vaak nog bruikbaar en hebben een capaciteit van 70 tot 80 procent. Dat maakt ze geschikt voor stationaire, langere termijn-energieopslag. Die toepassing vraagt wel om een infrastructuur waarbij oude batterijen verzameld, getest en zo nodig hersteld worden. Vervolgens kun je ze dan samenvoegen tot een gecentraliseerd opslagsysteem.

‘Mensen doen dit al met enkele van de eerstegeneratie-batterijen van Nissan Leafs om energieopslag te bieden op plekken die niet aangesloten zijn op het net’, vertelt Behrens.

Auto batterijen

Over het gebruik van batterijen die ook nog dienst doen in auto’s zegt Behrens: ‘Auto’s staan een groot deel van hun tijd geparkeerd. We gebruiken ze maar 10 procent van de tijd, of minder. De rest van de tijd kunnen de batterijen als opslag worden gebruikt.’

Als je een elektrische auto hebt die veel stilstaat kun je je nu nog niet aanmelden voor kortetermijnopslag. Hiervoor zijn namelijk eerst technische aanpassingen nodig aan zowel de auto’s als het net. Zo moet bijvoorbeeld ontladen op aanvraag vanuit het elektriciteitsnet mogelijk worden. En er is een besturingssysteem nodig dat het op- en ontladen reguleert. Wereldwijd zijn er verschillende projecten om zulke technische oplossingen te onderzoeken.

Als dit lukt, dan zouden batterijen van elektrische auto’s al in 2030 in de meeste gebieden kunnen voldoen aan de vraag naar kortetermijn-energieopslag, schrijven de onderzoekers. Hiervoor maakten ze een voorspellend model dat onder andere rekening houdt met het verwachte aantal elektrische auto’s in 2030, hoe vaak mensen rijden, en hoe snel de capaciteit van de batterij afneemt.

Beter voor je batterij

Voor een waardevolle bijdrage aan het net is het niet nodig dat iedereen zijn of haar elektrische auto aanbiedt. Wereldwijd hoeft slechts 12 tot 43 procent van de eigenaren mee te doen, berekenen de onderzoekers. Dat kan dalen tot minder dan 10 procent als we de helft van de tweedehandsbatterijen gaan gebruiken voor stationaire opslag.

Wie bang is dat je hierdoor met een lege accu komt te staan, of dat het de levensduur van de batterij verkort, hoeft zich geen zorgen te maken. Bij het gebruik van de batterijen wordt er capaciteit gereserveerd voor autoritten. En uit het degradatiemodel waar de onderzoekers mee rekenen blijkt dat het gebruik van de batterij op deze manier de levensduur zelfs zou kunnen verbeteren.

Dat komt doordat de levensduur van de batterij ook bepaald wordt door het gebruik en de omstandigheden, zoals temperatuur en snelheid, van het op- en ontladen. Door de elektrische auto aan te sluiten op het net, kun je slim met de batterij omgaan, wat degradatie kan verminderen.