We lopen allemaal weleens te hoesten, niezen of snotteren. Verkoudheidsvirussen zijn dan ook bijzonder succesvol: een goed vaccin ontwikkelen is nog nooit gelukt. Wetenschappers van Imperial College London besloten zich daarom niet op het virus te richten, maar op de cellen die dat virus infecteert. Dat bleek een veelbelovende tactiek.
Er is niet slechts één virus dat verkoudheid kan veroorzaken, maar een hele familie aan virussen. Die virussen lijken wel op elkaar, maar werken ook allemaal net een beetje anders. Bovendien kunnen verkoudheidsvirussen zich razendsnel aanpassen. Van vaccins of medicijnen zijn de virussen dus niet onder de indruk. Ze ontwikkelen snel resistentie en kunnen weer vrolijk verder infecteren.
Om die redenen werken verkoudheidsmedicijnen alleen op de symptomen van verkoudheid. Ze verzachten bijvoorbeeld keelpijn of maken slijm los. Het echte virus laten ze met rust – daar valt toch niets tegen te beginnen.
Softies? Sneeuwvlokjes? Niks daarvan – Gen Z is superkrachtig, zegt deze neurowetenschapper
Niks sneeuwvlokjes. Volgens neurowetenschapper Eveline Crone zijn hedendaagse jongeren juist sterk in een extreem ingewikkelde tijd.
Eiwitschild
Tot nu dan althans. Onderzoekers voerden een slim trucje uit door niet het virus zelf aan te vallen maar de cellen die het infecteert.
Om precies te zijn ontwikkelden ze een nieuw molecuul (IMP-1088) dat het zogeheten N-myristoyltransferase (NMT) eiwit blokkeert. Verkoudheidsvirussen hebben dit eiwit nodig voor hun schild. Dat schild beschermt hun erfelijk materiaal. Zelf kan het virus het NMT-eiwit niet maken, dus het moet NMT lenen van de gastheercel. Voordat het een nieuwe cel kan infecteren moet het virus een nieuw schild hebben opgebouwd. Zonder NMT lukt dat niet en is het verkoudheidsvirus dus kansloos.
Alle leden van de verkoudheidsvirusfamilie hebben NMT nodig – de nieuwe tactiek werkt dus op hen allemaal. Bovendien maken sommige gerelateerde virussen, zoals polio en mond- en klauwzeer, ook gebruik van NMT. Omdat het nieuwe IMP-1088-molecuul zich niet op het virus maar op de cel richt, is het onwaarschijnlijk dat het virus hier resistentie tegen verkrijgt.
Cellen
De onderzoekers testten het molecuul op cellen in het laboratorium. Dankzij de veelbelovende resultaten durven ze nu wel te hopen het onderzoek te kunnen vervolgen met dierstudies, om uiteindelijk het nieuwe molecuul in mensen te testen.
Die verdere tests zijn nog wel belangrijk. Eerder probeerden wetenschappers al om cellen in plaats van virussen aan te vallen. De moleculen die ze ontwikkelden, bleken alleen steeds giftig te zijn. Voor het nieuwe IMP-1088-molecuul lijkt dat niet te gelden – de laboratoriumcellen hadden in elk geval nergens last van. Of dat ook voor een heel menselijk lichaam geldt, blijft nog even de vraag.
Voorlopig blijven de onderzoekers optimistisch. Ze zijn bezig een medicijn te ontwikkelen met het IMP-1088-molecuul dat verkouden mensen kunnen inhaleren. Dan is het molecuul snel bij de longen en kan dus meteen zijn werk gaan doen. Vooral voor mensen met een zwakke gezondheid, die erg veel last kunnen hebben van verkoudheid, zou zo’n medicijn fijn zijn. Voor alle andere mensen is iets minder hoesten, niezen en snotteren natuurlijk ook niet verkeerd.
Mis niet langer het laatste wetenschapsnieuws en meld je nu gratis aan voor de nieuwsbrief van New Scientist.
Lees verder: