Cellen van het immuunsysteem blijken overbodige verbindingen in het ontwikkelende muizenbrein op te ruimen. Dit snoeien is essentieel om de overgebleven verbindingen tot bloei te laten komen.

Microglia, de puinruimcellen van het immuunsysteem in de hersenen, blijken verantwoordelijk voor het noodzakelijke afbreken van verbindingen tussen hersencellen. Dat ontdekten Italiaanse onderzoekers na bestuderen van de hersenen van jonge muizen met een genetische afwijking. Die afwijking zorgde ervoor dat de microglia niet geactiveerd konden worden. Bij deze diertjes was de ontwikkeling van de hersenen ontregeld en verliep deze trager dan bij hun ‘normale’ soortgenoten. Er waren meer verbindingen tussen de hersencellen te zien en deze verbindingen waren minder flexibel, schrijven de onderzoekers deze week in Science.

In goed functionerende hersenen zitten alleen nuttige verbindingen tussen hersencellen; verbindingen, die daadwerkelijk worden benut voor communicatie tussen neuronen. Om uit te vinden wat bruikbare verbindingen zijn, legt het brein willekeurig nieuwe verbindingen aan tussen neuronen. Een groot deel daarvan blijft echter ongebruikt en wordt weer afgebroken. Zo hoeft de energie voor het verder ontwikkelen en onderhouden van de verbindingen over een kleiner aantal verdeeld te worden. Het Italiaanse onderzoek laat nu dus zien dat cellen van het immuunsysteem de taak op zich nemen ongebruikte verbindingen af te breken.

LEES OOK

Ieder mens een persoonlijk dieet

Gezondheidseconoom Milanne Galekop onderzocht gepersonaliseerde diëten. Zijn die echt de moeite en de kosten waard?

Autisme

Ook in de hersenen van jonge mensen worden veel meer verbindingen aangelegd dan er uiteindelijk overblijven, en is het snoeien een essentiële stap. Slecht snoeiwerk belemmert functionele communicatie tussen hersencellen en kan tot een ontwikkelingsstoornis als autisme leiden. ‘Wat wij zagen in de hersenen van muizen leek op wat eerder is gezien in de hersenen van sommige mensen met autisme: veel meer verbindingen tussen hersencellen dan bij ‘gezonde’ mensen’, vertelde een van de Italiaanse onderzoekers in een persverklaring. Het is wel bekend dat microglia in de menselijke hersenen schadelijke stoffen en beschadigde neuronen opruimen, maar of ze net als in het muizenbrein het snoeien in verbindingen voor hun rekening nemen moet nog worden onderzocht.