Onderzoekers hebben een inschatting gemaakt van het aantal mensen dat long covid ontwikkelde na een coronabesmetting. Ze baseerden zich op gegevens uit de eerste fase van de pandemie in Nederland.
Een op de acht volwassenen die in de beginfase van de pandemie een covid-19-infectie ontwikkelde, kreeg long covid-symptomen, volgens Nederlandse onderzoeksgegevens.
De Wereldgezondheidsorganisatie definieert long covid als een ziekte die gebruikelijk optreedt binnen drie maanden na het krijgen van covid-19, met symptomen die ten minste twee maanden aanhouden. Deze symptomen kunnen niet door alternatieve diagnoses worden verklaard. Het gaat om klachten als pijn aan de borst, reukverlies en spierpijn.
‘Er komt een moment dat we een grieppandemie niet kunnen voorkomen’
Ron Fouchier staat aan de frontlinie in de strijd tegen de griep. Met nieuwe vaccins wil hij ons beschermen tegen toekomstige pandemieën.
Langlopend Gronings onderzoek
Deze symptomen kunnen veel verschillende oorzaken hebben, waardoor het moeilijk is vast te stellen hoeveel mensen langetermijneffecten ervaren als gevolg van een covid-19-infectie.
Biomedisch wetenschapper aan de Rijksuniversiteit Groningen Aranka Ballering stelde samen met haar collega’s een vragenlijst op voor meer dan 76.000 volwassenen in Drenthe, Friesland en Groningen, tussen 31 maart 2020 en 2 augustus 2021. In eerste instantie kregen de deelnemers wekelijks vragen toegestuurd over hun gezondheid. Vanaf juni 2020 werd dat een keer per twee weken en vanaf augustus dat jaar slechts een keer per maand.
Koppelen en vergelijken
Gedurende de onderzoeksperiode werd bij 4.251 mensen voor het eerst covid-19 vastgesteld. De onderzoekers koppelden deze personen aan twee anderen die niet besmet waren, van hetzelfde geslacht en dezelfde leeftijd. Door de symptomen van de besmette mensen te vergelijken met die van de controlegroep, konden de onderzoekers beter bepalen welke symptomen drie tot vijf maanden na de besmetting afkomstig waren van long covid.
Ze definieerden long covid als een aandoening waarbij minimaal een symptoom verergerde tot een matig niveau, drie tot vijf maanden nadat iemand covid-19 had opgelopen. Uitgaande van die definitie had een op de acht besmette mensen long covid ontwikkeld. Smaak- en reukverlies, spierpijn en aanhoudende vermoeidheid waren de meest voorkomende symptomen hiervan.
Vrouwen doen langer over herstel
Het onderzoeksteam ontdekte ook dat het bij vrouwen langer duurde voordat de symptomen afnamen dan bij mannen. Er zijn onderzoeken die wijzen op de obstakels die vrouwen ervaren in de gezondheidszorg, die ervoor kunnen zorgen dat ze later hulp zoeken voor hun symptomen. Dat zou de mate waarin ze last hebben van long covid kunnen beïnvloeden, zegt Ballering.
De onderzoekers konden niet zeggen of deze symptomen problemen veroorzaakten in het dagelijks leven of dat ze langer dan vijf maanden aanhielden.
De eerste versie en de alfavariant van het coronavirus kwamen het meest voor tijdens deze onderzoeksperiode. De bevindingen zijn wellicht niet één op één te vertalen voor mensen die besmet zijn door andere varianten.
Vaccinaties en etniciteit
Het onderzoek laat ook niet zien welk effect vaccinaties gehad kunnen hebben op long covid. Slechts tien procent van de deelnemers was volledig gevaccineerd aan het einde van het onderzoek. Dit komt omdat de meeste gegevens verzameld zijn voordat er vaccinaties beschikbaar waren.
Ongeveer 98 procent van de ondervraagden was wit en woonachtig in Nederland, dus de onderzoeksresultaten zijn mogelijk ook niet generaliseerbaar naar andere etnische groepen en nationaliteiten. Het is ook niet duidelijk hoe het risico op long covid verandert bij mensen die meerdere keren zijn besmet, zegt Ballering.
Long covid na delta
‘Ik denk dat deze cijfers te laag zijn geschat’, zegt Danny Altmann, hoogleraar immunologie aan het Imperial College London. ‘Wat ik kan zeggen op basis van mijn onderzoek, is dat ik denk dat we long covid over het algemeen te weinig registreren, niet te veel.’
Hij voegt daaraan toe dat dit onderzoek duidelijk laat zien wat we allemaal nog niet weten over long covid. ‘We zijn nog niet goed in het begrijpen van de verschillen van long covid bij andere varianten, zoals delta.’
