Het Duitse bedrijf Isar Aerospace zal binnenkort een raket lanceren vanaf een basis in Noorwegen. Dit is de eerste raketlancering die plaatsvindt vanaf het Europese vasteland, buiten Rusland.
Een testvlucht van het Duitse bedrijf Isar Aerospace, die binnenkort vanuit Noorwegen zal vertrekken, is de eerste commerciële raketlancering vanuit Europa. Het is een stap naar Europese onafhankelijkheid van de huidige marktleider op het gebied van ruimtelanceringen, de Verenigde Staten.
Wie zit er achter de raketlancering?
Het bedrijf achter de nieuwe raket, die Spectrum heet, is het Duitse Isar Aerospace. Hun Spectrum-raket is 28 meter hoog, bestaat uit twee trappen en gebruikt zuurstof en propaan als voortstuwingsgassen. Isar Aerospace zegt dat het doel van de testvlucht is ‘om zoveel mogelijk gegevens en ervaring te verzamelen’. Het bedrijf liet New Scientist weten dat de medewerkers het te druk hadden met de testvlucht voor een interview.
Donkere materie moeten we eigenlijk onzichtbare materie noemen
De naam 'donkere materie' suggereert onjuist dat deze materie licht absorbeert. Daarom zou je het beter onzichtbare materie kunnen noemen.
Waar en wanneer vindt de lancering plaats?
In eerste instantie zou de lancering op 24 maart plaatsvinden, maar vanwege de wind is de vlucht uitgesteld. Een nieuw lanceermoment wordt binnenkort bekendgemaakt.
De lancering zal plaatsvinden vanaf de lanceerbasis Andøya in Noorwegen. De Noorse Luftfartstilsynet, de burgerluchtvaartautoriteit, heeft groen licht voor de testvlucht gegeven. Dit is de eerste vlucht van een draagraket die in een baan rond de aarde komt die vanaf het Europese vasteland vertrekt – met uitzondering van Rusland.
Heeft Europa al andere lanceerbedrijven?
Jazeker. De Europese marktleider Arianespace is 45 jaar geleden opgericht. Deze organisatie voert lanceringen uit voor de Europese ruimtevaartorganisatie ESA en het Franse nationale ruimteagentschap CNES. Maar deze lanceringen vinden plaats in Frans-Guyana, een Frans overzees grondgebied in Zuid-Amerika. De gebruikte raketten – Vega C en Ariane 6 – worden door andere bedrijven gebouwd.
Naast Isar Aerospace is er een aantal Europese start-ups die de strijd willen aangaan, waaronder het Spaanse Zero 2 Infinity en de Duitse Rocket Factory Augsburg en HyImpulse.
Waarom heeft Europa zijn eigen raketten nodig?
Ruimtevaarttechnicus Davide Amato van het Imperial College in het Verenigd Koninkrijk zegt dat er veel redenen zijn voor de vraag naar kleinere, Europese aanbieders van lanceringen. Om te beginnen is het logistiek eenvoudiger en goedkoper om een satelliet in Europa te maken en om die dan ook in Europa te lanceren – in plaats van hem de halve wereld over te moeten zeulen. Het kan ook eenvoudiger zijn om kleine, goedkope raketten te hebben die een enkele satelliet in een baan om de aarde kunnen brengen, in plaats van een rit te moeten delen met verschillende andere missies die allemaal een andere hoogte of baan willen bereiken.
En dan is er ook nog de huidige politieke situatie. Bedrijven en landen kunnen niet meer vertrouwen op Amerikaanse lanceerpartijen, zoals SpaceX, gezien de onvoorspelbaarheid van eigenaar Elon Musk en zijn banden met de regering van Trump. De directeur van Isar Aerospace, Daniel Metzler, liet deze reden doorschemeren in een recente verklaring: ‘In het huidige geopolitieke klimaat gaat onze eerste testvlucht over veel meer dan een raketlancering.’
Is Noorwegen een goede lanceerplek?
Raketten die vanaf de evenaar vertrekken, krijgen al een zetje in de goede richting. Door de draaiing van de planeet beginnen ze met een grotere snelheid ten opzichte van het middelpunt van de aarde dan raketten die nabij de polen vertrekken. De lanceerbasis Andøya ligt op 69 graden noorderbreedte, dus de rotatiesnelheid van de aarde is daar aanzienlijk lager dan in Frans-Guyana. Maar voor raketten die naar banen bewegen die een grote hoek maken met de evenaar, is dat geen probleem.
Isar Aerospace zegt tot dertig keer per jaar 1500 kilogram aan ladingen in een baan om de aarde te kunnen brengen, in banen die een inclinatie hebben van 90 tot 110,6 graden en opzichte van de evenaar. Dit geldt bijvoorbeeld voor zogeheten heliosynchrone banen, die altijd op dezelfde lokale tijd over een bepaald punt vliegen. Deze banen zijn ideaal voor spionage- en weersatellieten. Isar heeft al een opdracht binnengesleept van de Noorse ruimtevaartorganisatie om bewakingssatellieten boven de Noordelijke IJszee te hangen.
De lanceerplaats is ook redelijk vrij van lucht- en scheepvaartverkeer en beschikt over alle infrastructuur die nodig is voor kleine lanceervoertuigen. Amato erkent dat de mogelijkheden beperkter zijn, ‘maar ik denk dat het nog steeds redelijk is’, zegt hij.
Gaat Isar slagen?
Amato denkt dat Isar Aerospace de traditionele benadering van uitgebreid ontwerpen en voorzichtig testen achter zich laat en zal kiezen voor een strategie die in Silicon Valley populair is: testen, falen, verbeteren. ‘Ik zou een mislukking verwachten’, zegt Amato daarom over de eerste testvlucht. ‘Wat niet per se slecht is.’
‘De vraag is: kun je een ontwerp maken dat betrouwbaar is voordat je geld op is?’, zegt hij. ‘Dat is de race. In feite race je tegen je investeerders.’
