Tot op heden sloeg de oceaan negentig procent van de warmte op die het gevolg is van de uitstoot van broeikasgassen. Maar onze oceanen verliezen hun vermogen om hitte te absorberen. Dit leidt tot langere hittegolven in het water en kan het leven in de oceanen schaden.
Het vermogen van de oceaan om hitte te absorberen, lijkt snel af te nemen. Dit leidt tot langdurigere mariene hittegolven, een toename van de opwarming van de oceaan en een grotere druk op ecosystemen. Met het verlies van zo’n essentieel koelingsmechanisme gaan we mogelijk een nieuwe klimaatveranderingsfase in.
Opwarming temperen
Het team van oceanograaf Hajoon Song van de Yonsei-universiteit in Zuid-Korea analyseerde veertig jaar aan satellietgegevens. Zo volgde het team veranderingen in de oppervlaktetemperaturen van de zee (sea surface temperatures, of SSTs) door de jaren heen. De resultaten zijn samengevat in een artikel in het wetenschappelijk tijdschrift Nature Climate Change.
‘Biobased plastic kan een averechts effect hebben’
Het is geen goed idee om zomaar al ons plastic te vervangen door biobased plastic en papier stelt milieuwetenschapper Camille Venier-Cambron
De onderzoekers schrokken van de schaal waarop de veranderingen plaatsvinden. Ze zeggen dat er een fundamentele verschuiving heeft plaatsgenomen in het vermogen van de oceaan om de opwarming van de aarde te temperen. Tot nu toe kon de oceaan negentig procent van alle hitte veroorzaakt door de uitstoot van broeikasgassen opnemen, maar het team waarschuwt dat de aarde sneller zal opwarmen naarmate de oceaan minder goed wordt in het reguleren van de temperatuur.
Zelfcorrigerend vermogen
Normaal gesproken koelt het oppervlak van de oceaan snel weer af nadat het blootgesteld is aan hitte, doordat het die warmte bijvoorbeeld afvoert naar dieper water. Maar de onderzoekers kwamen erachter dat de SST in de afgelopen decennia steeds vaker langdurig hoog blijft.
‘We waren niet alleen verrast door een toename in metingen waarbij de SST niet terugveranderde, maar ook door de grootte en wijdverbreidheid van deze trend’, zegt Song. ‘Het feit dat dit plaatsvindt op wereldschaal en in bijna alle grote oceaanbekkens, onderstreept een fundamentele verandering met betrekking tot hoe de oceaan omgaat met temperatuurafwijkingen.’
Het is extra zorgwekkend dat de periodes waarin de oceaantemperatuur hoger ligt langer lijken te worden. ‘We kwamen erachter dat SST-afwijkingen langer blijven bestaan dan eerder. Dat betekent dat de oceaan gedurende langere periodes vasthoudt aan hitte-afwijkingen’, zegt Song. ‘Deze trend neemt wereldwijd al veertig jaar toe. Bovendien houdt dit langere ‘geheugen’ van de oceaantemperaturen verband met de toegenomen duur van mariene hittegolven.’
De onderzoekers ontdekten bijvoorbeeld dat in het noordoostelijke deel van de Stille Oceaan de gemiddelde duur van afwijkende hoge SSTs iedere tien jaar toeneemt met tweeëneenhalve dag. Dat is een stijging van vijftig procent over de afgelopen 42 jaar.
Koraalverbleking en visserijverstoring
Volgens Song lijkt het erop dat onze oceanen hun vermogen verliezen om hitte van het wateroppervlak de diepte in te sturen. ‘Hierdoor duren hitte-afwijkingen langer, die vervolgens leiden tot langere mariene hittegolven’, zegt hij. ‘Dit kan meer koraalverbleking, verstoringen voor de visserij en veranderingen in oceaancirculatie veroorzaken. Wanneer de oceaan langer hitte vasthoudt, kan dit bovendien resulteren in een afname van de hoeveelheid warmte in de atmosfeer die de oceaan kan opnemen. Dit versterkt mogelijk de opwarming van de aarde.’
‘Dit kan een heel belangrijke bevinding zijn’, zegt klimaatwetenschapper Alex Sen Gupta van de Universiteit van New South Wales in Australië. ‘Als het hittegeheugen van de oceaan toeneemt, kunnen mariene hittegolven langer gaan duren. Dat gaat grote impact hebben op de biologie.’
