Norwich (GB) – Eén van de achtduizend genen in de bacterie Streptomyces blijkt verantwoordelijk voor de geur van verse aarde.


“De geur van Streptomyces kan voor een kameel leven of dood betekenen”, vertelt Keith Chater, hoofd van de afdeling moleculaire microbiologie aan het John Innes Centre. “Maar deze bacteriën zijn ook voor mensen enorm belangrijk, omdat ze een belangrijke bron van antibiotica vormen.”


Na uitschakelen van een gen, bestuderen onderzoekers hoe de bacterie Streptomyces gedijt.

Vanwege het belang van Streptomyces voor de geneesmiddelenindustrie helderden onderzoekers in Norwich het genoom van de bacterie op. Naast antibiotica kan deze bodembacterie ook antikankermiddelen en immuunsysteemonderdrukkende verbindingen maken. Nadat ze alle achtduizend genen van de soort Streptomyces coelicolor hadden gevonden, was het tijd om na te gaan wat elk van die genen doet. Met een methode om selectief genen uit te schakelen, togen ze aan het werk. Een van de genen zorgt, zo blijkt, voor de productie van de verbinding geosmine. Deze relatief kleine verbinding (twaalf koolstofatomen) zorgt voor een muffe, aardachtige geur. Bij lage concentraties werkt die geur al zeer overheersend. Voor kamelen is de geosminegeur een goede wegwijzer naar vochtige aardbodem waarin de bacterie groeit.

De ontdekking biedt perspectieven. De fabrieken die de bacterie kweken, verspreiden in hun omgeving ondanks alle maatregelen een geosminestank. Uitschakelen van het schuldige gen zal de lucht klaren.

Erick Vermeulen