Voor het eerst is de chemie van het zware element hassium bestudeerd. Amerikaanse onderzoekers togen naar Europa en bepaalden met Zwitserse en Duitse collega’s de temperatuur waarbij hassiumoxide condenseert.
Hassium, het zware element met nummer 108 in het periodiek systeem, vormt net zoals het element osmium een gasvormig oxide. Dit bewijst dat hassium net als osmium thuishoort in groep 8 van het periodiek systeem, precies onder osmium.
De experimenten aan het zeldzame, kunstmatige element hassium zijn uitgevoerd onder leiding van Heino Nitsche van Berkeley Lab. Hij is tevens hoogleraar scheikunde aan de University of California. Op zijn thuisbasis ontwierp en bouwde hij de noodzakelijke apparatuur. Met deze apparatuur bepaalde hij bij welke temperatuur osmium condenseert. Vervolgens toog een van zijn medewerkers, Uwe Kirbach, naar Bern. Kirbach bouwde daar hetzelfde apparaat als Nitsche in Berkeley had gemaakt. Vervolgens was het de beurt aan de collega’s in Darmstadt, aan de Gesellschaft für Schwerionenforschung. Daar was tijd en apparatuur beschikbaar om voldoende hassium te maken. Hiervoor moeten versnelde magnesium-26-atomen botsen op een doelwit met curium-248, een kunstmatige isotoop die collega’s in het Duitse Mainz hadden gefabriceerd.
Dit is hoe we wiskundefobie te lijf kunnen gaan
Sarah Hart vertelt hoe we de angst voor getallen en formules weg kunnen nemen.
In een ronddraaiend rad monteerden de onderzoekers diverse curiumdoelwitten waarop ze de magnesiumionen konden afvuren. De hassiumatomen die vervolgens bij de hoogenergetische botsingen ontstonden, reageerden met zuurstof tot hassiumoxidemoleculen. Die werden meegevoerd dooreen heliumstroom en condenseerden daarna op een rijtje van halfgeleiderdioden. De temperatuur van de dioden liep uiteen van -20 tot -170°C. Slechts zes hassiumatomen volstonden voor de complete bepaling.
Hassium condenseerde bij een hogere temperatuur dan ossiumoxide. Het is minder vluchtig, maar gedraagt zich chemisch wel vergelijkbaar met osmium. De succesvolle chemische scheiding maakt duidelijk dat de in Berkeley ontwikkelde techniek een basis biedt voor de ontwikkeling van technieken waarmee de scheikundigen de recent ontdekte elementen met nummer 116 en 118 kunnen onderzoeken.
