De database die artsen en onderzoekers raadplegen om informatie in te winnen over bijwerkingen van medicijnen, blijkt onvolledig en onhandig in gebruik.
Het Amerikaanse Ministerie van Volksgezondheid verzamelt gegevens van personen die bijwerkingen ondervinden tijdens het gebruik van medicijnen. Op dit Voedsel- en Geneesmiddelenadministratie Rapportage Systeem, kortweg FAERS, blijkt echter het een en ander aan te merken.
Toen onderzoekers van de universiteit van Californië en het Novartis Institutes of Biomedical Research de database onder de loep namen, stuitten ze op meerdere problemen. Eén daarvan was dat veel incidenten vaak dubbel bleken te zijn gerapporteerd. Een andere tekortkoming was dat de eigenlijke ziekte regelmatig onjuist stond vermeld als een bijwerking van het medicijn. Diabetes werd bijvoorbeeld genoemd als bijwerking van diabetesmedicijnen.
Socioloog over zelfmoordpreventie: ‘Probeer iemand met suïcidale gedachten uit het dal te helpen’
Socioloog Diana van Bergen en haar collega’s hebben een beurs van 9 ton gekregen voor een zelfmoordpreventieproject. ‘We weten dat er in de direct ...
Het feit dat een medicijn vaak meerdere namen heeft – een chemische naam, plus merknamen – leverde ook problemen op. Het team constateerde dat om een volledig beeld te krijgen van mogelijke bijwerkingen voor een bepaald geneesmiddel, alle synoniemen van het geneesmiddel dienden te worden opgegeven. In sommige gevallen ging het om honderden namen.
Oplossing
De onderzoekers hebben voorstellen gedaan om het FAERS te verbeteren. Ze raden bijvoorbeeld aan in het systeem de namen van de medicijnen te koppelen aan hun ingrediënten. Ook merken ze op dat relevante informatie zoals de dosering niet mag ontbreken in een incidentenrapport.
‘Sommige van de problemen moeten worden aangepakt door middel van zorgvuldige datareiniging, en andere door betere analyses’, zegt computerwetenschapper Rave Harpaz van het technologiebedrijf Oracle Health Sciences. Hij zegt dat goede databases de juiste balans weten te vinden tussen de precisie en de hoeveelheid gegevens.
De Britse arts Savannah Irving zegt dat ondanks hun tekortkomingen databases zoals FAERS van onschatbare waarde zijn. Maar ze stelt ook dat artsen zich niet moeten blindstaren op dit soort databases alleen. ‘Een geneesmiddel kan nog zo vaak zijn voorgeschreven, ieder persoon is uniek.’ Dat houdt in dat iedereen zijn ogen open moet houden voor eventuele bijwerkingen, ongeacht wat er al over het medicijn bekend is.
Goudmijn
Het Voedsel- en Geneesmiddelenadministratie Rapportage Systeem is een open database waar iedereen bijwerkingen kan rapporten, niet alleen artsen. Omdat de database voortdurend wordt bijgewerkt, is die populair onder zowel artsen als onderzoekers. ‘In principe is het een goudmijn’, zegt farmacoloog Brian Shoichet van de universiteit van Californië, die meewerkte aan het onderzoek.
Bijwerkingen van medicijnen vormen een ernstige bedreiging voor de volksgezondheid. Alleen al in de VS sterven elk jaar 40.000 personen als gevolg van medicinale bijwerkingen.
Mis niet langer het laatste wetenschapsnieuws en meld je nu gratis aan voor de nieuwsbrief van New Scientist.
Lees verder: