Driedimensionale projecties vormen het decor van de nieuwe Franse dansvoorstelling ‘mr. et mme. Rêve’ (‘Meneer en Mevrouw Droom’). Toeschouwers wanen zich in een surrealistische virtuele wereld, waarin veel meer kan dan met traditionele decorstukken.
Een man en een vrouw ontwaken. Door de ramen van hun gescheiden kamers kondigt de ochtendzon een nieuwe dag aan. Ritmisch werken de twee hun ochtendritueel af. Ze douchen, kleden zich aan en ontbijten. Een hond, een ontbijttafel en een koffiekopje verschijnen uit het niets. De vrouw voert de hond, de man drinkt uit het koffiekopje. Plotseling golft het tafelblad wild op en neer. De gescheiden kamers waarin de twee dansers zich bevinden schuiven in elkaar en worden een. Welkom in de surrealistische wereld van ‘Meneer en Mevrouw Droom’.
Niet echt
Softies? Sneeuwvlokjes? Niks daarvan – Gen Z is superkrachtig, zegt deze neurowetenschapper
Niks sneeuwvlokjes. Volgens neurowetenschapper Eveline Crone zijn hedendaagse jongeren juist sterk in een extreem ingewikkelde tijd.
Net als objecten in een droom bestaan de meeste rekwisieten in de dansvoorstelling niet echt. Zeven projectoren boven het toneel beelden de koffiekop, de hond en de tafel af op grote schermen rondom de dansers. Drie bewegingssensoren registreren elke beweging van de dansers. Een computer stemt de projecties op de bewegingen van de dansers af, waardoor ze met virtuele voorwerpen kunnen spelen.
‘Virtuele realiteit geeft dansers nieuwe vrijheden’ zegt Marie-Claude Pietragalla, die de rol van mevrouw Droom vertolkt. ‘‘Meneer en Mevrouw Droom’ is geïnspireerd door verschillende toneelstukken van Eugène Ionesco, een toneelschrijver uit de vorige eeuw die waanzinnige dingen van zijn regisseurs vroeg. Met steeds ingewikkeldere decors wilde hij de absurditeit van het dagelijks leven tonen in het theater. Zijn regisseurs hadden daar niet de techniek voor die wij nu hebben’, zegt Pietragalla. Veel scenes uit ‘Meneer en Mevrouw Droom’ hadden inderdaad niet gemakkelijk het licht gezien zonder virtuele realiteit. Misschien was zelfs Ionesco tevreden geweest met de meteorietenregens en paraderende neushoornlegers waar meneer en mevrouw Droom tussen ronddansen.
Benoit Marini van Dassault Systèmes, een bedrijf dat zich specialiseert in driedimensionale projecties, leidde de ontwikkeling van de virtuele decors. Daarvoor ontwierp hij een variant van de virtuele realiteitskamer die Dassault al voor andere doeleinden maakte. ‘Het aanpassen van die kamer aan theaters van verschillende afmetingen was een grote uitdaging. Virtuele realiteitskamers zijn doorgaans geschikt voor een paar mensen. In een theater moet het hele publiek de diepte in de projecties kunnen zien.’
Dat is gelukt, hoewel iemand in het midden van de zaal veel meer diepte ziet dan bezoekers aan de rand. Bij helder verlichte objecten komt het driedimensionale effect extra goed uit de verf. Geprojecteerde glas-in-loodramen wekken de illusie dat je ze echt kunt aanraken, maar een donkere stad lijkt beduidend platter.
Interactie
Regelmatig gaan meneer en mevrouw Droom de interactie aan met virtuele voorwerpen. Met sensoren boven het podium kan de computer bewegingen herkennen en de projecties daarop afstemmen. Een virtuele hond kan zo bijvoorbeeld naar de hand van een danser springen. Toch kunnen de sensoren de dansers niet altijd goed volgen en onderscheiden, vooral als ze snel en langs elkaar over het podium vliegen. ‘Daarom geven we de computer een aantal regels mee, waarmee hij de dansers uit elkaar kan houden’, zegt Marini. ‘Zo weet de computer dat de danser die aan het begin van een scène links het podium opkomt Pietragalla is. Bovendien herkent hij haar aan kleine bewegingen die ze op gezette tijden maakt.’ Marini en zijn team leren de computer nu meer van dat soort bewegingen herkennen. ‘Als de computer meer aanwijzingen van de dansers kan opvolgen, kunnen de dansers meer improviseren. Tenslotte moeten de dansers de voorstelling leiden, niet de techniek.’
In maart 2014 kun je ‘Meneer en Mevrouw Droom’ en de virtuele decors zelf bewonderen in het Grand Rex-theater in Parijs. Daarna beginnen de dansers aan een tournee langs theaters in Frankrijk en Zwitserland. Een tournee naar andere Europese landen, waaronder Nederland, sluiten de producenten niet uit.
Deze trailer geeft een voorproefje van de voorstelling: