In de maanden voordat mannelijke bultruggen op zoek gaan naar een partner, wordt hun gezang complexer. Dat wijst erop dat de dieren hun liedjes repeteren voor de grote uitvoering.
Menselijke muzikanten oefenen duizenden uren om hun prestaties te perfectioneren. Nu blijkt hetzelfde te gelden voor bultruggen.
Biologen zijn het er grotendeels over eens dat mannelijke bultruggen (Megaptera novaeangliae) zingen om partners aan te trekken. Onlangs bleek echter dat de dieren ook zingen in voedselgebieden, nabij de polen, in de maanden voordat ze naar de gebieden migreren waar ze paren met een partner.
Nieuwe technologie onthult het verborgen leven van dinosauriërs
Van migrerende planteneters tot toegewijde ouders: paleontologen ontrafelen stukje bij beetje het gedrag van dinosauriërs.
‘We komen om in het gezang’, zegt neurowetenschapper Erin Wall van de Raincoast Conservation Foundation, een non-profitorganisatie uit Canada. In september 2023 plaatste ze een netwerk van 17 onderwatermicrofoons langs de Pacifische kust van de Canadese provincie British Columbia. Zo kon ze het gezang van de voedende mannetjes opnemen en bestuderen. In de winter en lente migreren deze mannetjes naar Hawaï en Mexico voor het paarseizoen.
Na twee jaar aan opnames stelde Wall vast dat gezang in de zomer zeldzaam is, vermoedelijk omdat de mannetjes dan druk bezig zijn met eten. Maar in september zwelt de muziek aan. De dieren beginnen dan met korte, speelse zangfragmenten die drie tot vier minuten duren. De liedjes worden gedurende het seizoen steeds langer. Tegen december duurt een zangsessie zo’n 10 tot 20 minuten. Dit komt overeen met de metingen van eerdere onderzoeken in de voedselgebieden elders op het noordelijk halfrond, in Atlantisch Canada. ‘Ik denk dat ze dan het lied leren dat ze later in hun paargebieden zullen zingen’, zegt Wall.
Samen oefenen
Haar onderzoek wijst erop dat mannetjes na de zomerpauze langzaam hun gezang van het vorige paarseizoen reconstrueren. Omdat alle mannetjes in een populatie hetzelfde lied zingen – met hier en daar een persoonlijk tintje – denkt Wall dat deze reconstructie in zekere zin een gezamenlijke inspanning is. In wezen, zegt ze, zijn de dieren aan het oefenen.
De zang wordt gedurende de maanden niet alleen langer, maar ook complexer van structuur. ‘In het begin van het seizoen is er veel meer entropie, zou ik zeggen, veel meer variabiliteit’ zegt Wall. ‘Vervolgens, als je later in de herfst komt, komen duidelijke thema’s naar voren, waarbij herhaalde constructies steeds vaker voorkomen.’
Wall presenteerde haar voorlopige bevindingen in november op een conferentie van de Society for Marine Mammalogy in het Australische Perth. Ze hoopt ze binnenkort te publiceren in een wetenschappelijk tijdschrift.
Mysterieus gezang
Ondanks tientallen jaren onderzoek weten we nog steeds niet precies waarom bultruggen zingen. ‘Hoe meer we leren, hoe minder waarschijnlijk het lijkt dat onze eerste ideeën kloppen’, zegt zoöloog Jim Darling van Whale Trust Maui in Hawaï, die het gezang van walvissen in het noordelijke deel van de Stille Oceaan bestudeert.
Darling stelt dat het idee dat mannetjes zingen om vrouwtjes aan te trekken niet lijkt te kloppen met de waarnemingen. Hij onderzocht honderden mannetjes die een serenade brachten. De enige dieren die ze daarmee aantrokken waren andere mannetjes. De dieren kwamen dan samen voor korte duetten en vervolgden later ieder hun weg.
Als een vrouwtje zich nabij een zingend mannetje bevindt, is dat meestal omdat hij haar benaderd heeft. Er is een grote kans dat ze midden in het concert wegzwemt.
De ‘oefenhypothese’ van Wall is intrigerend, vindt Darling. ‘Er is veel niet bekend over het zanggedrag, zeker op voedselgronden, dus de vraag ligt wagenwijd open. Elke hypothese die de waarnemingen kan verklaren, is naar mijn mening legitiem.’
