In de Verenigde Staten zijn de Britse en de Californische variant van het coronavirus samengesmolten tot een hybride virus. Dergelijke ‘recombinatie’ van twee mutanten was bij het huidige coronavirus nog niet eerder gezien. Mogelijk gaat de covidpandemie hiermee een nieuwe fase in.
De hybride variant is aangetroffen in een virusmonster in Californië. Hij komt voort uit de recombinatie van de zeer besmettelijke Britse variant (B.1.1.7) en de Californische variant (B.1.429). Die tweede variant is mogelijk verantwoordelijk voor een recente besmettingsgolf in Los Angeles. Hij draagt een mutatie met zich mee die hem resistent maakt tegen sommige antilichamen.
De ontdekker van de recombinant is bioloog Bette Korber van het Los Alamos National Laboratory. Op 2 februari vertelde ze tijdens een online bijeenkomst van de New York Academy of Sciences dat ze er ‘vrij duidelijk’ bewijs voor had gevonden in een database van Amerikaanse virusgenomen.
AI-assistent kan 113-hulpverlening ondersteunen
Dataspecialist Salim Salmi maakte een AI-tool die 113-hulpverleners ondersteunt.
Als de vondst wordt bevestigd, is dit het eerste geval van recombinatie dat in deze pandemie is aangetroffen. In december en januari meldden twee onderzoeksgroepen onafhankelijk van elkaar nog dat ze geen enkel bewijs voor recombinatie hadden gevonden. Aangezien dit veel voorkomt bij coronavirussen, wordt het wel al lange tijd verwacht.
Evolutionair belang
Varianten zoals B.1.1.7 zijn ontstaan door gewone mutaties. Daarbij treden veranderingen één voor één op. Bij recombinatie komen meerdere mutaties in één klap samen. Meestal wordt het virus daar niet sterker van, maar soms ook wel.
Volgens bioloog François Balloux van het University College London kan recombinatie van groot evolutionair belang zijn. Veel wetenschappers denken dat SARS-CoV-2 ook op deze manier is ontstaan.
Recombinatie kan leiden tot de opkomst van nieuwe, nog gevaarlijkere varianten. Het is echter nog onzeker of dit eerste hybride virus überhaupt enig gevaar met zich meebrengt. Korber heeft namelijk tussen duizenden genomen slechts één gerecombineerd genoom aangetroffen. Het is onduidelijk of dit virus ook in de buitenwereld circuleert, of dat dit het enige exemplaar is.
Merkbaar
In coronavirussen treedt vaak recombinatie op. Het enzym dat hun genoom dupliceert, wil nog weleens een deel van de RNA-streng die hij kopieert afknippen en later weer terugplakken. Als een gastheercel de genomen van twee verschillende coronavirussen bevat, kan het enzym herhaaldelijk van het ene naar het andere genoom springen. Hij combineert dan verschillende elementen van beide genomen en creëert een hybride virus.
De recente opkomst van meerdere varianten van het coronavirus heeft mogelijk de deur naar recombinatie opengezet. Mensen kunnen nu immers tegelijkertijd door twee verschillende varianten besmet raken.
‘We naderen misschien het moment waarop dit vaak genoeg gebeurt dat het merkbaar wordt’, zegt bioloog Sergei Pond van de Temple University. Hij houdt een oogje in het zeil door voortdurend duizenden genomen in databases te vergelijken. Volgens hem is er nog altijd geen bewijs dat recombinatie op grote schaal plaatsvindt. ‘Maar alle coronavirussen recombineren, dus het is niet de vraag óf het gaat gebeuren, maar wanneer’, zegt hij.
Δ69/70
Het is nog onduidelijk wat de vondst voor gevolgen zal hebben. Er is nog maar heel weinig bekend over de biologische eigenschappen van het hybride virus.
Wat we wel weten, is dat het de mutatie Δ69/70 bevat. Deze mutatie maakt de Britse variant overdraagbaarder dan het oorspronkelijke SARS-CoV-2-virus. Ook heeft de recombinant de mutatie L452R van de Californische variant overgenomen. Die mutatie kan een virus resistent maken tegen antilichamen.
‘Een dergelijk geval van recombinatie kan het virus in staat hebben gesteld een besmettelijkere variant te koppelen aan een resistentere variant’, zei Korber tijdens de bijeenkomst.
