Deense onderzoekers hebben een grote stap gezet in de productie van vleesachtige eiwitten. Ze hebben blauwalgen eiwitten laten produceren die plantaardige kaas en vleesvervangers een beter mondgevoel kunnen geven.
Onderzoekers van de Universiteit van Kopenhagen hebben blauwalgen een niet-eigen eiwit laten aanmaken dat vleesachtige draden vormt, beschrijven ze in het tijdschrift ACS Nano. Dit kan een grote stap betekenen voor de ontwikkeling van duurzame vleesvervangers met een juiste textuur.
De ‘oogst’ van plantaardige eiwitten (uit bijvoorbeeld soja, erwten en bonen) vereist uitgebreide en soms energieslurpende processen. Op zoek naar nieuwe productiemethoden voor de aanmaak van eiwitten kijken onderzoekers naar het gebruik van eencelligen. Zo wordt een deel van de eiwitten uit de Amerikaanse Impossible Burger door gisten aangemaakt.
‘Ik probeer robots te ontwikkelen die ook echt een nieuwe stap maken’
Hoe werkt vliegen? Dat lijkt een simpele vraag, maar voor luchtvaarttechnicus en bioloog David Lentink is het een levenslange zoektocht.
Mogelijk nog geschikter voor de productie van eiwitten is blauwalg. Deze levende organismen zitten vol met eiwitten en gezonde vetzuren. Het voordeel van de kleine wezentjes is dat ze vrijwel alleen water, zonlicht en CO2 uit de lucht nodig hebben om te groeien. Hun duurzame groei maakt blauwalgen daarom een ideale kandidaat voor toekomstige voedselproductie met een minimum aan bewerkingsprocessen.
Blauwalg?!
Nee, het gaat hier niet om de giftige plaag die tijdens de zomer in openbare zwemplekken de kop opsteekt. Blauwalg is een andere naam voor zogeheten cyanobacteriën, wat verwarrend genoeg geen algen zijn. Deze bacteriën komen in verschillende vormen en maten voor, waarvan er ook een aantal onschadelijk zijn.
Een groep wetenschappers onder leiding van biochemicus Poul Erik Jensen van de universiteit van Kopenhagen heeft een niet-giftige cyanobacterie gemanipuleerd om een nieuw, niet-eigen eiwit aan te maken. Door een voor de bacterie nieuw gen in te brengen, werd de cel een minuscuul fabriekje van dit gekozen eiwit. Daarbovenop bleken de eiwitten zich samen in de cel ook nog eens tot nanodraden te vormen. Deze draden komen sterk overeen met de vezelstructuur van vlees.
Lange eiwitdraden zouden een goede kandidaat kunnen zijn om de textuur van vlees en kaas te benaderen, zegt microbioloog Nico Claassens van de Wageningen Universiteit. ‘Al moet er verder onderzoek gedaan worden om dit met zekerheid vast te kunnen stellen.’
Nog ruimte voor groei
De grootschalige productie van eiwitdraden door blauwalgen zal nog wel even op zich laten wachten. Eerst liggen er namelijk nog meerdere uitdagingen klaar voor de onderzoekers. Zo worden nu slechts enkele draden aangemaakt per cel, wat flink opgeschroefd zal moeten worden als we ooit blauwalg-vleesvervangers in de supermarkt willen kopen.
Daarnaast worden cyanobacteriën vaak gekweekt in fotobioreactoren: grote glazen buizen waarin de organismen groeien. ‘Fotobioreactoren zijn duur en ook niet bijster efficiënt, waardoor ze veel oppervlakte vereisen’, zegt Claassens. ‘Ook moet er nog werk verzet worden omtrent de regulatie om deze genetisch gemodificeerde organismen als voeding te verkopen.’
