Een van de belangrijkste quantumcomputerlabs ter wereld staat ‘gewoon’ in Nederland. Aan de TU Delft wordt in het zogeheten QuTech-lab druk gewerkt aan een apparaat dat zal zorgen voor een nieuwe ICT-revolutie: de quantumcomputer, een rekenbeest dat gebruik maakt van de bizarre wetten van de quantumfysica om een exponentieel reservoir aan rekenkracht te ontsluiten. Met New Scientist kunt u dit bijzondere lab nu eenmalig bezoeken. 

Leo Kouwenhoven legt aan lezers van New Scientist uit hoe een quantumcomputer werkt. Foto: Aschwin Tenfelde
Leo Kouwenhoven legt aan lezers van New Scientist uit hoe een quantumcomputer werkt tijdens het vorige bezoek aan het QuTech-lab. Foto: Aschwin Tenfelde

Speciaal voor lezers van New Scientist opent QuTech, de thuishaven van beroemde onderzoekers als Leo Kouwenhoven en Ronald Hanson, nog eenmaal haar deuren. Naast een rondleiding door het lab zullen deze wereldtoppers beiden een exclusieve presentatie geven over de laatste stand van zaken in hun onderzoek.

Wetenschappelijk helemaal ‘af’

Kouwenhoven verwierf in 2012 wereldfaam toen hij het langgezochte majoranadeeltje in het laboratorium wist na te bouwen. Tegenwoordig trekt hij de kar bij QuTech, waar hij met zijn collega’s de eerste echte quantumcomputer bouwt. Dat lab opende in november 2013 voor het eerst zijn deuren dankzij een flinke investering vanuit Europa en poneerde destijds meteen al de ambitieuze doelstelling om binnen zes jaar een quantumcomputer te bouwen die wetenschappelijk gezien helemaal ‘af’ is.

‘Een AI-systeem moet kunnen zeggen: dat is geen goed idee’
LEES OOK

‘Een AI-systeem moet kunnen zeggen: dat is geen goed idee’

Het is belangrijk dat we AI-systemen kunnen vertrouwen. AI-onderzoeker Pınar Yolum stelt dat betrouwbare AI-systemen bezwaar moeten kunnen maken tege ...

QuTech blijkt daarbij internationaal toonaangevend. Het is niet alleen het enige lab ter wereld waarin men tegelijk onderzoek doet naar de vier meest veelbelovende bouwstenen van de quantumcomputer, wat het lab wetenschappelijk een unieke positie geeft, ook grote ICT-bedrijven zoals Microsoft en Intel investeren stevig in het Delftse onderzoek. Dat toont aan dat er ook flinke commerciële interesse in de Delftse quantumcomputer bestaat.

Einstein naar de prullenbak

Ronald Hanson bij een deel van het verstrengelingsexperiment. Beeld: QuTech
Ronald Hanson bij een deel van het verstrengelingsexperiment. Beeld: QuTech

Afgelopen jaar haalde het lab nog internationaal het nieuws doordat de quantuminternet-tak, onder leiding van Ronald Hanson, een wereldwijde race won om de bezwaren van Einstein tegen een bepaald onderdeel van de quantumfysica naar de prullenbak te verwijzen. In een experiment toonde hij aan dat verstrengeling – de gekke neiging van quantumdingen om zich als een enkel voorwerp te gaan gedragen – echt bestaat. ‘Dit is het einde, we zijn klaar’, zei Hanson eerder over deze baanbrekende ontdekking die volgens sommige vakgenoten Nobelprijswaardig was. ‘Vanuit het Einsteinwereldbeeld kun je onze resultaten niet meer verklaren.’

De ontdekking was niet alleen een natuurkundige curiositeit. ‘De techniek die we voor dit experiment gebruiken kun je ook inzetten om een quantuminternet te bouwen’, zei Hanson na zijn ontdekking. Met een quantuminternet kunnen quantumcomputers met elkaar gaan communiceren op een manier die volledig veilig is. ‘Een quantuminternet is onkraakbaar’, zegt Hanson.

Quantum 2.0

De nieuwe quantumcomputer wordt volgens Kouwenhoven ‘niet een beetje sneller, maar heel veel sneller’. Sterker nog: het rekenbeest zal een vervolg vormen van wat Kouwenhoven ‘Quantum 2.0’ noemt. Eerder vertelde hij daar al over aan lezers van New Scientist, op onze avond over topwetenschap (bekijk het filmpje hieronder).

Exclusief bezoek

Binnenkort opent het lab voor de tweede – en voorlopig laatste – keer zijn deuren voor lezers van New Scientist. De vorige keer was in 2013, vlak na de opening, en bleek een enorm succes. Nu het lab weer veel in het nieuws is, kunnen we nog één keer naar binnen. Dat is bijzonder, want het lab is normaal niet op deze manier voor het publiek toegankelijk. Op vrijdagmiddag 4 maart kunt u daarom een kijkje in het lab nemen en luisteren naar lezingen van Ronald Hanson en Leo Kouwenhoven. Bent u geïnteresseerd? Kijk dan snel hier voor meer informatie en tickets. Let op: er is slechts een beperkt aantal plaatsen beschikbaar, dus zorg dat u er snel bij bent!

Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief. 

Lees ook: