Delft (NL) – Tijdens het wassen speelt de verplaatsing van wasmiddelmoleculen over het textieloppervlak een cruciale rol.


De praktijkkennis omtrent het wassen van kleding is eeuwenoud, maar er bestond nog geen goede theorie die de snelle reiniging door wasmiddelen verklaart. A. Timmerman, werkzaam aan de TU Delft, brengt daar met haar promotie-onderzoek verandering in. Ze toonde aan dat de stroming van de zeepmoleculen van en naar het vuile textieloppervlak zeer belangrijk is.
De vele poriën in textiel zijn essentieel in het reinigingsproces. Wasbewegingen veroorzaken vloeistofstroompjes in en uit de kanaaltjes. De theorie luidt dat wanneer een vloeistof langs een vast oppervlak stroomt, alleen de moleculen bewegen die zich een eindje bij de wand vandaan bevinden, de rest staat door wrijving stil. Timmerman toonde echter aan dat dit voor textielkanaaltjes niet opgaat. Bij haar stromingsexperimenten ontdekte ze dat de zeepmoleculen die aan de poriewand grenzen wél kunnen stromen. De vloeistof beweegt zich als een aaneengesloten 'blok' door de porie.

Komt de zich verplaatsende zeeplaag op het textieloppervlak een vlek tegen, dan stapelen de moleculen zich bij dit obstakel op en ontstaat een instabiele situatie. Dit veroorzaakt allerlei verplaatsingen, zoals het wegduwen van het vuildeeltje of het weer in oplossing gaan van de zeepmoleculen waarbij ze een deel van de vlek meenemen.
Met haar onderzoek toont Timmerman aan dat de factoren die invloed hebben op de effectiviteit van het wassen, met name chemie en beweging, niet onafhankelijk van elkaar werken. Dit verklaart waarom wasmiddelen sneller reinigen dan oude theorieën voorspelden.

Mirjam Leunissen