Brussel (B) – De Belgische Galenusprijs gaat naar het kankermedicijn Glivec van het bedrijf Novartis. Het geneesmiddel zorgt voor een doorbraak in de behandeling van leukemie.


De jury van de Galenusprijs België riep het geneesmiddel Glivec (imatinibmesylaat) uit tot het meest innovatieve en betekenisvolle van 2001. Dat de jury voor Glivec koos, verwondert niemand. Ook de anders zo behoedzame Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) was meteen overtuigd van de waarde van het nieuwe geneesmiddel. Het zette een snelprocedure in om Glivec op de markt te brengen. Daardoor kwam het medicijn al na minder dan drie jaar klinische testfase bij de patiënt terecht; een doorsnee medicijn doet daar al snel acht jaar over.
Glivec wordt ingezet voor de behandeling van chronische myeloïde leukemie. Dat is een ziekte waarbij cellen in het beenmerg kwaadaardig worden. Na verloop van tijd valt de normale productie van bloedcellen helemaal stil en maakt het beenmerg alleen nog kankercellen aan.

Het medicijn is gericht tegen het BCR-ABL-tyrosinekinase, een eiwit dat alleen de kankercellen in grote hoeveelheden aanmaken. Daardoor schakelt het medicijn alleen de leukemiecellen uit en laat het de gezonde cellen ongemoeid. Het onderscheidt zich daarmee van de traditionele chemo- of bestralingstherapie.
Er zijn meerdere landen die ieder jaar een Galenusprijs, genoemd naar de Griekse grondlegger van de moderne farmacologie Claudius Galenus (131-201), uitreiken. De Belgische Galenusprijs is dit jaar aan zijn twintigste uitgave toe. Op twee decennia tijd is deze prijs uitgegroeid tot een begeerde onderscheiding. Vooral de Internationale Galenusprijs geniet hoog aanzien en wordt beschouwd als de 'Nobelprijs voor de farmacologie'. Het is overigens één van de zeldzame erkenningen die wetenschappers uitreiken aan de farmaceutische industrie. Meestal zijn het de bedrijven die de onderzoekers in de (financiële) bloemetjes zetten.

Peter Raeymaekers