Een klein onderzoek wijst erop dat baby’s een verhoogd risico lopen op ontwikkelingsachterstand als hun moeder tijdens de zwangerschap met covid-19 besmet is geraakt. De onderzochte baby’s hadden op eenjarige leeftijd 6 procent kans om een stukje achter te lopen op hun leeftijdsgenoten.
De baby’s van vrouwen met corona tijdens de zwangerschap lopen bijna twee keer zoveel kans als andere baby’s op vertragingen bij het bereiken van ontwikkelingsmijlpalen zoals brabbelen en grijpen naar voorwerpen. Dat blijkt uit een onderzoek onder vrouwen die in het eerste jaar van de pandemie zwanger waren.
Het risico op ontwikkelingsachterstanden blijft wel nog steeds klein. De baby’s van besmette moeders hadden ongeveer 6 procent kans op een achterstand tegen de tijd dat ze een jaar oud waren. Voor de baby’s van covidvrije moeders was dat 3 procent.
‘Er komt een moment dat we een grieppandemie niet kunnen voorkomen’
Ron Fouchier staat aan de frontlinie in de strijd tegen de griep. Met nieuwe vaccins wil hij ons beschermen tegen toekomstige pandemieën.
Eerste idee
‘We willen mensen niet bang maken’, zegt psychiatrie-onderzoeker Roy Perlis van het Massachusetts General Hospital in de Amerikaanse stad Boston. ‘De overgrote meerderheid van de baby’s loopt geen achterstand op.’
Bovendien zijn de bevindingen voorlopig. Van de 222 vrouwen in het onderzoek die tijdens de zwangerschap positief testten op covid-19, hadden slechts 14 baby’s ontwikkelingsachterstanden. Bij een grotere groep proefpersonen kan dat effect groter of kleiner blijken, zegt Perlis.
Ook is onbekend of de ontwikkelingsachterstanden tijdelijk zijn, en de getroffen kinderen uiteindelijk hun leeftijdsgenoten zullen bijbenen. Het is zaak om grotere groepen over een langere periode te bestuderen, zegt Perlis. ‘Het doel van ons onderzoek was om een eerste idee te krijgen of er enig risico is.’
Ontwikkelende hersenen
Eerdere onderzoeken lieten zien dat virusinfecties tijdens de zwangerschap, bijvoorbeeld met de griep, verband houden met hogere percentages autisme. Ook komen hersenaandoeningen zoals schizofrenie en ADHD vaker voor.
Waarom dat zo is, weten we nog niet. Onderzoek bij dieren suggereert dat een besmetting de hoeveelheid ontstekingsstofjes in de bloedbaan verhoogt. Dat kan de ontwikkelende hersenen van de foetus aantasten.
Lees al onze artikelen over het coronavirus en covid in ons dossier.
Eenjarigen
Om de impact van covid vast te stellen, vergeleek het team van Perlis de gegevens van 7550 vrouwen die tijdens de zwangerschap niet positief testten met de 222 vrouwen die dat wel deden. De vrouwen die bestudeerd zijn, hadden allemaal om uiteenlopende redenen een ziekenhuis in Massachusetts bezocht. Het team keek of bij de baby’s achterstand in spraak en lichamelijke ontwikkeling was vastgesteld door hun huisarts of kinderarts, tegen de tijd dat ze één jaar werden.
Het team moest de gegevens corrigeren voor risicofactoren zoals vroeggeboorte. Dat is in het bijzonder relevant omdat covid-19 het risico verhoogt dat een zwangere vrouw te vroeg bevalt. Te vroeg geboren baby’s lopen sowieso een risico op vertraging bij het bereiken van ontwikkelingsmijlpalen. Maar ook na het corrigeren bleken de baby’s van de besmette vrouwen nog steeds 1,9 keer meer risico te lopen op ontwikkelingsachterstand.
Onzekere moeders
Het onderzoek vond plaats met vrouwen die in 2020 zwanger waren. Toen woedde de oorspronkelijke virusvariant, uit Wuhan in China. Het team weet niet of besmetting met een andere variant de resultaten zou beïnvloeden. Ook weten ze niet of vaccinatie tegen covid-19 een effect heeft.
Bovendien kan het beeld vertekend zijn. Vrouwen die weten dat ze covid-19 hadden tijdens de zwangerschap, kunnen zich meer zorgen maken over de ontwikkeling van hun kindje. Dat kan hen ertoe aanzetten om sneller medische hulp in te schakelen als ze ontwikkelingsvertragingen vermoeden dan andere vrouwen, zegt Chris Gale van Imperial College London. Als arts is hij gespecialiseerd in vroeggeboorten. ‘Het onderzoek laat zien dat het belangrijk is dat we deze baby’s volgen, maar het is te vroeg om er zeker van te zijn of er een impact is’, zegt hij.
Ongeacht de resultaten moet iedereen die zwanger is of van plan is om zwanger te worden zich laten vaccineren tegen covid-19, adviseert Gale. ‘Zwangere vrouwen zijn duidelijk een risicogroep. [Het gaat om] zowel hun gezondheid als de gezondheid van hun baby’s.’
