Fluoridetandpasta krijgt binnenkort mogelijk een concurrent: tandpasta met hydroxyapatiet. Dit mineraal bestaat uit calcium en fosfor en lijkt net zo’n goede bescherming tegen gaatjes te bieden als fluoride. En je kunt het ook nog eens veilig doorslikken.
Hydroxyapatiet-tandpasta is mogelijk net zo effectief in het voorkomen van gaatjes bij volwassenen als tandpasta met fluoride. Hydroxyapatiet is een mineraal dat bestaat uit fosfor en calcium, twee bestanddelen van tandglazuur.
Nieuw onderzoek laat geen verschil zien in de hoeveelheid gaatjes bij gebruikers van de twee soorten tandpasta. Dat volgt uit een dubbelblinde proef met 171 volwassen mensen, uitgevoerd onder leiding van tandheelkundige Elzbieta Paszynska van de Poznan University of Medical Sciences in Polen. Gedurende achttien maanden gebruikte de ene groep minerale- en de andere groep fluoridetandpasta. Hun risico op gaatjes bleek hetzelfde te zijn.
We laten complotdenkers te veel twijfel zaaien over HPV-vaccins
We leven in een tijd van vaccinatie-angst, waarin complottheorieën welig tieren. We moeten tegengas geven, zegt onderzoeker Simon Williams.
Voordelen
Dit is niet de eerste studie naar hydroxyapatiet-tandpasta, maar wel de eerste dubbelblinde studie naar de effectiviteit van de minerale tandpasta bij gezonde volwassenen. Bij eerdere studies keek men onder andere naar de werking van de minerale tandpasta bij kinderen en bij mensen met tandproblemen. Ook die studies toonden aan dat het mineraal een goede kandidaat is om fluoride te vervangen.
Een voordeel van hydroxyapatiet is dat het mineraal ook bij hogere concentraties veilig is om door te slikken, in tegenstelling tot fluoride. Daarom gebruiken astronauten deze tandpasta ook. Tandpasta doorslikken is een stuk praktischer dan uitspugen wanneer er geen zwaartekracht heerst. Hydroxyapatiet-tandpasta is op het internet al te verkrijgen.
Problemen met fluoride
Een alternatief voor fluoride kan in zeer zeldzame gevallen nodig zijn als iemand er allergisch voor is. Vaker komt het voor dat mensen fluoride niet willen gebruiken omdat ze zich er niet prettig bij voelen, aangezien fluoride in hoge concentraties giftig is. Te hoge concentraties fluoride kunnen de ontwikkeling van de hersenen beïnvloeden, wat leidt tot een lager IQ.
Zo’n vergiftiging kan voorkomen bij het drinken van grondwater waar veel fluoride in is opgelost. Hoge concentraties fluoride komen onder andere voor in bepaalde soorten vulkanisch grondwater. Wanneer dit water gebruikt wordt als drinkwater, haalt men eerst een deel van de fluoride eruit. Om van alleen tandpasta fluoridevergiftiging te krijgen, moet je meerdere tubes tandpasta in een week opeten. Voor de meeste mensen is dat niet aan de orde.
Neergeslagen nanodeeltjes
De wetenschap is al langer bezig met het ontwikkelen van een fluoridetandpasta-alternatief. Toen het technisch mogelijk werd om op grotere schaal zogeheten nanodeeltjes te maken, kwam hydroxyapatiet als optie naar voren. Hydroxyapatiet zit nu in tandpasta in de vorm van zulke nanodeeltjes, die ruim een miljoen keer kleiner zijn dan een millimeter.
‘Op basis van deze studie kun je niet zeggen dat hydroxyapatiet leidt tot minder gaatjes, aangezien het getest is op volwassen mensen met een vrij volledig gebit. Die hadden dus sowieso al een bijzonder lage kans om gaatjes te ontwikkelen’, zegt tandarts Martijn Lambert van de Universiteit Gent. ‘En omdat de deelnemers weten dat er naar hun tanden gekeken zal worden, poetsen ze waarschijnlijk beter. Het zou in de toekomst kunnen blijken dat hydroxyapatiet even goed of zelfs beter werkt dan fluoride. Maar zover zijn we nog lang niet. Fluoride-tandpasta blijft met stip de gouden standaard.’
Er is dus nog geen reden om hydroxyapatiet-tandpasta te gebruiken in plaats van fluoride tandpasta, tenzij je heel graag astronautje wil spelen.
