De Verenigde Arabische Emiraten zijn op weg naar Mars. Zondagavond begon ruimtesonde Hope aan zijn zeven maanden durende tocht naar de rode planeet, waar hij de atmosfeer en het weer zal bestuderen.
Hope werd aan boord van een Japanse raket gelanceerd vanaf het Japanse eiland Tanegashima. Vorige week werd de lancering van de Emirates Mars Mission tot twee keer toe uitgesteld vanwege slechte weersomstandigheden.
Als alles volgens plan verloopt, komt de ruimtesonde in februari 2021 aan op Mars. Zo moeten de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) de vijfde ruimtevaartorganisatie worden die deze planeet bereikt, na de VS, Sovjet-Unie, EU en India.
‘Als we iets buitenaards ontmoeten, dan is het een machine’
Oude sterren en pril leven – dat zijn de onderwerpen waar het hart van sterrenkundige Leen Decin harder van gaat kloppen.
Wanneer Hope in een baan rond Mars zit, zal hij dagelijks metingen maken van de atmosfeer. Zo willen wetenschappers achterhalen hoe het weer en het klimaat op de rode planeet veranderen.
‘De geologie van Mars is al vrij uitvoerig bestudeerd. Maar we zijn nog maar net begonnen met de atmosfeer’, zegt Sarah Al Amiri, minister van geavanceerde wetenschappen van de VAE en onderzoeksleider van de missie.
Stofstorm
De ruimtesonde heeft drie wetenschappelijke instrumenten bij zich: een camera om via hogeresolutiebeelden van het Marsoppervlak naar waterijs te zoeken, een infraroodspectrometer om stof, ijs en waterdamp in de onderste lagen van de atmosfeer te meten en een ultraviolet-spectrometer om de samenstelling van de bovenste lagen van de atmosfeer te meten.
In plaats van simpelweg rond de planeet te cirkelen, zal Hope een elliptische baan volgen die hem elke 55 uur relatief dicht bij het oppervlak zal brengen – tot op zo’n 20.000 kilometer hoogte. Zo kan de ruimtesonde bepaalde plekken op verschillende tijdstippen observeren. Daarmee brengt hij in kaart hoe verandering van het zonlicht invloed heeft op het weer.
Het in detail bestuderen van het weer op Mars zal onderzoekers hopelijk helpen om niet alleen de dagelijkse weersomstandigheden op de planeet te doorgronden, maar ook extremere weersverschijnselen zoals de kolossale stofstorm die in 2018 de hele planeet verzwolg en daarmee NASA-rover Opportunity doodde.
Drukke zomer
Ook kunnen de metingen helpen begrijpen hoe Mars sinds zijn ontstaan is veranderd. Planeetwetenschappers denken dat Mars vroeger warm, vochtig en mogelijk bewoonbaar was. Maar op een of andere manier is de planeet in de miljarden jaren erna het grootste deel van zijn atmosfeer verloren, zodat hij is veranderd in de droge, koude, onherbergzame wereld die we nu zien.
‘We willen achterhalen hoe de planeet overging van een dikke, veel nattere atmosfeer op een droge en heel dunne atmosfeer’, zegt Al Amiri. Om in te zien hoe dat proces is verlopen en hoe het nu nog altijd aan de gang is, zal Hope het gas meten dat uit de Marsatmosfeer lekt.
De missie markeert het begin van een drukke Marszomer. Momenteel bevinden Mars en de aarde zich vrij dicht bij elkaar – een samenkomst die slechts eens in de twee jaar plaatsvindt. Daarom zal de Chinese ruimtevaartorganisatie later deze maand ook een sonde, lander en rover naar Mars sturen. Vlak daarna is NASA van plan zijn rover Perseverance te lanceren. Als de lancering van een van deze missies de komende tijd niet lukt, zal die moeten wachten tot 2022 voordat Mars weer dicht genoeg bij de aarde is.
