Seattle (VS) – Hoewel het voor een rivier praktisch onmogelijk lijkt de stroomrichting om te keren, ontdekken onderzoekers een antarctische ijsstroom die ruim tweehonderd jaar eerder de andere kant op stroomde.
De ijsstroom C-zero, een vroegere aanvoerstroom van de grote antarctische ijsstroom C, stroomde zo'n 250 jaar geleden de andere kant op, concluderen Howard Conway en andere onderzoekers van de University of Washington, de University of Colorado en het California Institute of Technology. De stroom voedt nu de nabij gelegen Whillans Ice Stream.
De ijsstromen vormen een belangrijk deel van de ingewikkelde ijsbewegingen binnen de West Antarctische Ice Sheet, die grenst aan de Rosszee. In tegenstelling tot gletsjers vervoeren de ijsstromen het ijs niet tussen rotswanden, maar tussen andere ijsmassa's die zich nog langzamer verplaatsen. Eerder onderzoek wees uit dat ijsstroom C bijna 140 jaar geleden stil viel. Onder invloed van de continue aanvoer van ijs door de aanvoerstromen hoopte het ijs zich in ijsstroom C op en begon de aanvoerstromen, waaronder ijsstroom C-zero, te blokkeren. Als gevolg van deze blokkade stroomt het ijs in ijsstroom C-zero nu de andere kant op, van ijsstroom C naar de Whillans Ice Stream, een stukje verderop.
De duizenden meters dikke ijskap op de Zuidpool rust aan de oostelijke kant op een ongelijke rotsbodem. De westelijke kant van deze ijskap, de West Antarctic Ice Sheet, ligt losser en dit veroorzaakt de grote instabiliteit van deze ijsmassa. Eerdere onderzoeken wezen erop dat de westelijke ijskap de laatste 1,3 miljoen al minstens één keer volledig is verdwenen. De verandering in de stroomrichting van ijsstroom C-zero lijkt dus geen uitzondering, maar meer het resultaat van lange-termijn klimaatveranderingen.
Sabrine Caspers
