Het gaat wereldwijd slecht met de insecten. David Kleijn, hoogleraar natuurconservatie bij Wageningen University & Research Centre, heeft daarom met meer dan 70 collega’s uit 21 landen een actieplan opgezet om ervoor te zorgen dat we veel verschillende insectensoorten houden. Het plan is gepubliceerd in wetenschappelijk tijdschrift Nature Ecology & Evolution.
Waarom maken jullie je zo druk om insecten?
‘Insecten zijn ontzettend belangrijk voor ecosystemen. Wij zijn afhankelijk van die ecosystemen voor onder andere onze voorziening van voedsel, zuurstof en schoon water. Insecten zorgen bijvoorbeeld voor de afbraak van dode planten, de bestuiving van bloemen en de verspreiding van zaadjes. Daarnaast worden insecten gegeten door grotere dieren, zoals egels en vogels. Ze zijn eigenlijk het middenniveau van elk ecosysteem. Op het moment dat het slecht gaat met de insecten, gaat het slecht met het hele ecosysteem.’
Duurzame methode moet meer plastic recyclebaar maken
Scheikundige Ina Vollmer heeft een nieuwe, revolutionaire techniek ontwikkeld waarmee plastic kan worden gerecycled.
Moeten we echt zoveel verschillende soorten behouden? Is één soort vlieg niet voldoende?
‘Dat weten we nog niet zeker. Uit sommige studies blijkt dat maar een klein deel van de soorten het grootste deel van de diensten levert, maar andere studies tonen juist aan dat diversiteit van toegevoegde waarde is. Sowieso is het niet verstandig om soorten te laten uitsterven. Over vijftig jaar ziet de wereld er heel anders uit. Misschien hebben we voor de bestuiving dan wel andere soorten nodig, die we nu laten uitsterven.
Daarnaast vind ik dat kwetsbare groepen óók het recht hebben om te bestaan. We laten kwetsbare mensen toch ook niet aan hun lot over?’
Waarom is juist nu dit actieplan opgezet?
‘Een tijd terug werd een wetenschappelijk artikel gepubliceerd waarin stond dat het allemaal wel meeviel met de achteruitgang van insecten. Dat vonden we erg schokkend: hoewel wetenschappers het wel vaker ergens niet over eens zijn, toont het meeste onderzoek aan dat het slecht gaat met de insecten. Daarom wilden we een positieve boodschap brengen met handvatten om die achteruitgang tegen te gaan.’
Hoe zit het actieplan in elkaar?
‘Het plan is ad hoc tot stand gekomen. Wanneer meerdere wetenschappers vonden dat een maatregel erin moest, kwam die erin.
De maatregelen zijn onderverdeeld in no-regret-oplossingen, korte- en langetermijnacties. No-regret-oplossingen zijn acties waar we nu al mee kunnen beginnen, zoals het verminderen van pesticides en vervuiling van water. Andere acties zijn ingrijpender, zoals het integreren van biodiversiteitsbehoud in ons landgebruik. Daar gaat eerst een hoop overleg aan vooraf en dan duurt het ook nog minimaal twee jaar voordat je het effect ziet. Dan ben je zo vijf jaar verder.’
Waar maakt u zich het meeste zorgen over?
‘De onverschilligheid van mensen ten aanzien van insecten en biodiversiteit. Natuurbehoud staat of valt met het draagvlak van de maatschappij. Mensen die zich niet actief willen inzetten, zijn de grootste bedreiging voor natuurbehoud.’
Wat kunnen we thuis dan doen om de insecten te helpen?
‘Minder stenen en meer bloeiende planten in de tuin. Zelfs als je alleen een balkon hebt, kun je daar al een hoop planten laten groeien. Daarmee help je de insecten enorm.’
