De ruimte-telescoop Kepler van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA heeft 715 nieuwe planeten ontdekt. De nieuwe planeten draaien om 305 verschillende sterren.
De nu gevonden 715 exoplaneten, die om een andere ster draaien dan de zon, zorgt voor een enorme toename in de catalogus van astronomen. Het totaal aantal bekende planeten in de Melkweg komt met deze nieuwe ontdekking op 1766.
Hoewel de ruimtetelescoop eerder nog werd afgeschreven, functioneert deze tegenwoordig weer. Komend voorjaar besluit NASA of ze de levensduur van de telescoop met een aantal jaar zal verlengen. Desondanks werden de nieuwe planeten gevonden in gegevens die de ruimtetelescoop al veel eerder verzamelde, tussen mei 2009 en maart 2011. Bijna 95 procent van deze planeten zijn kleiner dan de planeet Neptunus, die zelf bijna viermaal zo groot is als de aarde. Daarmee zijn ze een stuk kleiner dan eerder gevonden planeten, die hoofdzakelijk het formaat hadden van gasreuzen als Jupiter.
‘Als we iets buitenaards ontmoeten, dan is het een machine’
Oude sterren en pril leven – dat zijn de onderwerpen waar het hart van sterrenkundige Leen Decin harder van gaat kloppen.
Groter en zwaarder
Dat verschil wordt veroorzaakt door de methode waarmee astronomen deze planeten op het spoor kwamen. Tot voor kort was daarbij vooral vooral de massa en het formaat van een planeet belangrijk. Planeten verraden hun aanwezigheid doordat ze de ster waar ze omheen draaien lieten wiebelen omdat hun zwaartekracht er aan trok, of doordat ze voor hun ster langs bewogen en zo het licht van die ster tijdelijk blokkeerden. In beide gevallen is het gemakkelijker om grotere en zwaardere planeten te vinden.
De 715 planeten werden overigens ook gevonden door te kijken naar korte afnames in de helderheid van een ster wanneer een planeet voor een ster langs beweegt. Wie echter zeker wil weten of je met een planeet te maken hebt en niet met iets anders dat het licht tijdelijk blokkeert, moet bevestiging zoeken. In dit geval werd dat vergemakkelijkt de gevonden objecten in veel gevallen met meerderen om dezelfde ster draaiden. Zie je terugkerende patronen van af- en toenemende helderheid in het licht van die ster, dan weet je behoorlijk zeker dat je met een planetenstelsel te maken hebt.
Honderden nieuwe planeten
De huidige vondst van planeten is overigens vermoedelijk slechts een voorloper van een nieuwe lading. De oorspronkelijke gegevensverzameling van de Kepler-telescoop liep tot afgelopen voorjaar, waardoor de telescoop nog eens grofweg net zoveel meetgegevens heeft liggen als wat nu met deze techniek is geanalyseerd. Daardoor is de verwachting dat er binnenkort weer honderden nieuwe planeten zullen worden ontdekt.
Veel van die planeten staan bij Kepler nu te boek als ‘potentiële planeten’. De catalogus met deze onbevestigde exoplaneten waarvoor meer vervolgmetingen nodig zijn telt op dit moment zo’n 3500 kandidaten.
Volgens de huidige schatting van astronomen zullen kleinere planeten wel vaker voorkomen dan hete reuzen. Om ongeveer 10 procent van de sterren draait zo’n gasreus. Planeten ter grootte van Neptunus komen bij een op de drie sterren voor. Planeten die lijken op de aarde, zijn er zelfs in overvloed – grofweg de helft van alle sterren heeft een planeet van formaat aarde om zich heen draaien.
In onderstaande video legt NASA de nieuwe vondst in woord en beeld uit.
Lees verder: