Het F.C. Donders Centre for Cognitive Neuroimaging
Radboud Universiteit Nijmegen


Met zijn meer dan honderdmiljard neuronen en een veelvoud daarvan aan verbindingen die tezamen een lengte beslaan van zo'n honderdduizend kilometer, is het menselijk brein verreweg het meest complexe orgaan van het lichaam en een van de meest complexe produkten die de evolutie heeft voortgebracht. Dit orgaan is verantwoordelijk voor onze centrale cognitieve vermogens, waaronder geheugen, taal, waarneming, emotie en bewustzijn. Het is een van de grootste uitdagingen van de wetenschap in de 21e eeuw de raadselen van het brein verder te ontrafelen. Eveneens is dit van groot maatschappelijk belang omdat hersenziekten (Alzheimer, Parkinson, afasie, etc.) een toenemend beslag op de kosten van de gezondheidszorg leggen.

Dankzij de ontwikkeling van zeer geavanceerde hersenscanningstechnieken is het in de laatste decennia mogelijk geworden het levende brein in werking te onderzoeken bij het uitvoeren van tal van cognitieve functies. Belangrijke technieken zijn het registreren van de electrische activiteit van het brein (EEG), de daardoor opgewekte minuscule magneetvelden (MEG: Magneto-Encephalographie) en functionele Magnetische Resonantie Imaging (fMRI). In Nederland is er een onderzoekscentrum waarin al deze geavanceerde hersenscanningstechnieken beschikbaar zijn en volledig inzetbaar voor fundamenteel wetenschappelijk onderzoek naar de werking van het menselijk brein. Dat is het in 2002 door H.M. Koningin Beatrix geopende F.C. Donderscentrum van de Radboud Universiteit Nijmegen. In binnen- en buitenland wordt dit instituut gezien als het meest vooraanstaande centrum in Nederland voor cognitief neuroimaging. In het centrum werken onderzoekers uit zo'n 13 verschillende landen. Onderzoekssamenwerking bestaat met vooraanstaande onderzoeksgroepen in Amerika, Azië en Europa. In het centrum wordt onderzoek gedaan naar de 'neurale architectuur' van belangrijke cognitieve systemen zoals geheugen, taal, aandacht, waarneming, handelingen, emotie, leren & plasticiteit, enz. Dit heeft in het nog prille bestaan reeds een aantal publicaties opgeleverd in de meest gezaghebbende wetenschappelijke tijdschriften, waaronder Science en Nature Neuroscience. Daarnaast draagt het F.C. Donderscentrum bij aan de opleiding van jonge onderzoekers, o.a. via een pakket aan cursussen onder de naam “The toolkit of cognitive neuroscience” met deelnemers uit vele landen van Europa en Amerika.

Het is de ambitie van het F.C. Donderscentrum haar leidende positie in de komende jaren uit te bouwen. Uitdagende onderzoeksvragen behelsen o.a. het thema van de neuroplasticiteit. Het wordt steeds duidelijker dat ook in volwassenheid het menselijk brein meer plasticiteit (veranderingscapaciteit) vertoont dan lange tijd tekstboekwijsheid was. Een van de uitdagingen is de principes van neurale plasticiteit beter te leren begrijpen en op basis daarvan inzichten te verwerven over hoe het herstelverloop na een hersenbeschadiging kan worden geoptimaliseerd en over hoe leerprocessen in school en daarbuiten beter kunnen worden gestoeld op de veranderingsmogelijkheden van het brein.

(voor meer informatie: zie www.fcdonders.ru.nl)