Archeologen hebben in Enkhuizen de overblijfselen van een 17e-eeuwse landschildpad gevonden. Het is het oudste bewijs dat mensen toentertijd schildpadden als huisdier hielden.
In het slib van een eeuwenoude haven in Enkhuizen troffen archeologen een 17e-eeuwse schildpad aan. Het vermoeden is dat de Noord-Amerikaanse schildpad met een handelsschip levend is meegenomen uit de Verenigde Staten en hier als huisdier is gehouden.
Opgravingen
Van het einde van de 16e eeuw tot ongeveer 1880 was de Kuipersdijk in Enkhuizen een bruisende zeehaven. In die tijd heeft zich een dikke laag havenslib verzameld tegen de houten afscheiding tussen de kade en het water.
Waarom een inpoldering in de Biesbosch alles zegt over het landbouwbeleid van afgelopen eeuw
Eerst de boerderij, dan pas de natuur: de agrarische sector staat er bij veel mensen niet goed op. Historicus Marij Leenders beschrijft in haar onderz ...
Toen hier vorig jaar huizen gebouwd werden, heeft Archeologie West-Friesland dit gebied uitvoerig onderzocht. Ze ontdekten in het 17e-eeuwse havenslib het schild en skelet van de schildpad. Dat is uitzonderlijk, zegt archeozoöloog Laura Llorente Rodriguez van de Universiteit van Leiden, die niet betrokken is bij dit onderzoek: ‘Er zijn niet zoveel schildpadoverblijfselen gevonden in Nederland: in totaal zijn dat er minder dan tien. Het opgraven van deze diersoorten is niet makkelijk want zulke kleine botjes kunnen snel over het hoofd worden gezien.’
Handelswaar
De schildpad bleek een Noord-Amerikaanse doosschildpad. De archeologen vermoeden dat het dier levend de overtocht van de Verenigde Staten naar hier heeft gemaakt, mogelijk met een schip van de West-Indische Compagnie.
‘Het feit dat deze schildpad oorspronkelijk uit Amerika komt is heel bijzonder. We weten nu wanneer deze dieren voor het eerst getransporteerd, of zelfs verhandeld zijn. Deze vondst zegt veel over onze geschiedenis, over de handel en over de zorg voor dieren’, aldus Llorente Rodriguez.
…of huisdier?
Het schild van de schildpad had een aantal opvallende kernmerken. Zo stonden er in het buikschild de letters P en D gekrast. Waarschijnlijk zijn dit de initialen van de eigenaar. Dit gebeurde in de 18e en 19e eeuw wel vaker bij levende schildpadden, in ieder geval in de Verenigde Staten. In de onderrand van het rugschild was verder een gaatje geboord. Ook dit kwam in de 20e eeuw wel vaker voor. Zo konden ze de schildpad aan een touwtje of ketting vastleggen.
De eigenaren hebben de schildpad waarschijnlijk als huisdier gehouden. Dit was in de 17e eeuw nog niet gebruikelijk in Nederland. Alleen dieren met een duidelijke functie of exotische dieren als papagaaien en apen werden toentertijd gehouden. Deze bijzondere vondst doet vermoeden dat de Amerikaanse schildpad toch zijn plekje heeft weten te vinden in de huizen van onze voorouders.
