Kunnen we met onze gemoedstoestand apparaten beïnvloeden? Welke bruikbare stoffen kun je uit urine halen? Kun je artificial intelligence om de tuin leiden? Hoe ontstaat en verandert een taal? Zomaar greep uit de vragen die de wetenschappers van Lowlands Science tijdens Lowlands 2019 proberen te beantwoorden.
Biddinghuizen verandert met Lowlands 16 tot en met 18 augustus in een kleine stad. Met een groot en divers publiek is het voor wetenschappers dé ideale plek om mensen kennis te laten maken met hun onderzoek en deelnemers te werven voor hun onderzoek. Elf verschillende onderzoeksteams van Nederlandse universiteiten en hogescholen zullen Lowlands gebruiken als proeftuin om een licht te schijnen op prangende vragen in de wetenschap.
Zullen wij ooit een supernova zien aan de nachthemel?
Sterrenkundejournalist Govert Schilling maakt je wegwijs aan het firmament. Wat valt er te zien in november 2024?
Nieuw in het tjokvolle programma is New Scientist Live: een dagelijkse interactieve talkshow in de Echo, waar de allerbeste wetenschappers dieper ingaan op een actueel onderwerp.
Wil je meer weten over wat je op Lowlands Science kan verwachten? Beluister dan de podcast met onze New Scientist-hoofdredacteur Jim Jansen hier of zie een klein videoverslag van Lowlands Science 2018 hieronder.
LL Science
De Dooie Hoek (Hogeschool Rotterdam en Erasmus MC)
Een laatste luxe cruise in de Stille Zuidzee, wandelen in het Himalayagebergte of gewoon tot het ochtendgloren doordansen in Bravo. Wat zou je nog willen doen voor je dood? We hebben het er regelmatig over als er bekende personen overlijden en we zien het in films en games. Desondanks staan veel mensen niet stil bij de dood en bij wat een eventueel overlijden voor henzelf en nabestaanden betekent. Hoe wil je dat je nabestaanden je herinneren? Wat laat je online na?
Om meer inzicht te krijgen in hoe jongeren omgaan met de rol die de dood in hun leven speelt, onderzoeken Hogeschool Rotterdam en het Erasmus MC hoe jongeren op Lowlands nadenken over hun levenseinde. Kortom: wat is je bucket list, hoe ziet jouw uitvaart eruit en heb je al een social media-testament gemaakt?
Lowlands Whispers (Universiteit Leiden)
Het vertellen van verhalen vervult een belangrijke functie in het doorgeven en bewaren van sociale informatie, normen en waarden in een cultuur én aan het in stand houden van sociale relaties en complexe verstandhoudingen. Verhalen zijn vermakelijk, maar geven ook voorbeelden van situaties en ervaringen van anderen waar luisteraars van kunnen leren zonder ze zelf mee te maken. Maar waarom komen bepaalde elementen van verhalen altijd terug?
Tijdens hun onderzoek Lowlands Whispers gaat de Universiteit Leiden op zoek naar de clou voordat de olifant met zijn grote snuit om de hoek komt kijken. Aan de hand van verschillende transmissieketens worden verhalen in een besloten kring van persoon tot persoon doorgegeven, maar dit onderzoek pakt het ook groter aan: tijdens Lowlands worden verschillende verhalen in het publiek geplant en wordt gekeken of en hoe de verhalen uiteindelijk terugkomen bij de onderzoekers. Horen is geloven.
We need your p(ee)! (Universiteit van Amsterdam)
Is jouw urine waardevol of niet? We weten het straks met behulp van struviet! Struviet is een fosfaathoudende stof die wordt gewonnen uit afvalwater in waterzuiveringsinstallaties en kan worden gebruikt als laagwaardige kunstmest of als grondstof voor een hoogwaardiger variant. En laat nu net onze landbouw afhankelijk zijn van kunstmest.
Op Lowlands onderzoekt de Universiteit van Amsterdam de urinesamples van Lowlanders om te bekijken in welke mate er restproducten van farmaceutische middelen en chemicaliën terechtkomen in herwonnen struviet. Je krijgt je er gelijk een self-guided tour van de proefopstelling bij, waarbij je van alles ontdekt over circulaire chemie. Gerecyclede grondstoffen, we zijn er bij Lowlands dol op!
Lowlands saves lives (Radboudumc Nijmegen)
Wie red jij? De kans dat het je overkomt of het meemaakt is enorm, want de cijfers liegen er niet om: ruim driehonderd keer per week is er iemand in Nederland die een plotselinge hartstilstand krijgt. De overlevingskans is slechts 20 procent, wat met maar liefst de helft stijgt als er snel en goed gereanimeerd wordt. Iedereen kan leren reanimeren, maar wat is de beste manier om dit te doen?
In dit onderzoek leren deelnemers reanimeren en wordt gekeken welke manier van opleiden het meest effectief is. Twee soorten reanimatietraining worden vergeleken: een training met een virtual reality-reanimatie-app en een reguliere training met een instructeur. Een absolute must do voor iedereen op Lowlands, want als jij het ziet gebeuren, kun je er maar beter klaar voor zijn.
Meet a stranger (Radboud Universiteit)
‘Hi vreemdeling, alles oké met je? Je bent zo stil, net een mooi concert gezien?’ Wat zou jij doen als je door een festivaltijger wordt aangesproken in ArmadiLLow op Cape Lowlands?
In dit onderzoek wordt onderzocht wat mensen onthullen als ze in gesprek zijn met een gesprekspartner. Er wordt gekeken naar eerste indrukken en er wordt nagegaan hoe tevreden deelnemers zijn met hun sociale leven. Ben je blij met je sociale leven, dan zul je daar namelijk waarschijnlijk eerder over vertellen. En leggen de vrouwen of juist de mannen bepaalde informatie over zichzelf als het eerste op tafel?
Put on your best pokerface (imec Nederland)
Artificial intelligence (AI) verbetert de slimheid van computers, smartphones en andere technologieën met rasse schreden en ook in de medische wereld is AI al lang niet meer weg te denken. Zo is er veel behoefte om te weten hoeveel pijn iemand heeft, maar vragen naar een indicatie is vaak een subjectieve momentopname. Als alternatief kan een combi van data met AI gebruikt worden om pijn in kaart te brengen.
Met verschillende methoden gaat imec Nederland Lowlanders een ongevaarlijke pijnprikkel toedienen om te onderzoeken wat de beste manier is om pijn af te lezen. Is het in de gaten houden van jouw gezichtsuitdrukking voldoende of hebben we data uit je lichaam nodig, zoals hartslag en huidtemperatuur? Kun jij pijn onderdrukken als een ijskonijn en AI om de tuin leiden? De vraag is dan ook, hoe goed is jouw pokerface?
De puls van verandering (Universiteit Utrecht)
‘Ch-ch-ch-ch-Changes’, zong David Bowie al begin jaren zeventig. Verschuiving van geldende normen is van alle tijden, tegenwoordig vooral aangejaagd door migratie, klimaatproblematiek of veranderende sekserollen en -identiteiten.
Door fysiologische, attitude- en gedragsmetingen te combineren, maken onderzoekers van Universiteit Utrecht inzichtelijk wat mensen écht van sociale verandering vinden – in dit geval veranderende sekserollen. Hierbij wordt gekeken hoe deze in de maatschappij door mannen en vrouwen worden ervaren: als uitdagend (positief) of als bedreigend (negatief).
Hoe ontstaat en verandert een taal? (Rijksuniversiteit Groningen)
Hoe snel ontstaat er een nieuwe taal wanneer sprekers slechts een paar klanken mogen gebruiken om met elkaar te kunnen communiceren? En verandert de uitspraak van die klanken tijdens het communiceren onder invloed van de andere spreker?
Dit onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen kijkt of deelnemers hun taalgebruik aan elkaar aanpassen door twee deelnemers een spel te laten spelen, waarbij de een ‘dirigent’ is en de ander ‘volger’. Tijdens het experiment wordt niet alleen de uitspraak, maar worden ook de tongbewegingen opgenomen door middel van een echoscopieapparaat. Spreken is zilver, begrijpen is goud.
Digitaal biechten (Tilburg University)
We zijn tegenwoordig 24/7 online om al onze social media up-to-date te houden en surfen, appen en kopen ons helemaal suf. Daarnaast chatten we ons het rambam met alles en iedereen op onze planeet. Misschien chat je zelfs al stiekem met een digitale vriend, want chatbots spelen een steeds grotere rol in ons leven.
Tilburg University doet daarom op Lowlands onderzoek naar de impact van het delen van geheimen met chatbots. Heb jij altijd al eens in het digitale biechthokje willen zitten? Strikt vertrouwelijk natuurlijk.
Wat heb jij in je broek? (Radboudumc Nijmegen)
Je kunt het vaak direct aan de buitenkant zien: dat is een mannetje en dat is een vrouwtje. Toch is dat niet altijd zo. Elk jaar worden er kinderen geboren met een variatie van het geslachtsdeel. Dan is soms niet duidelijk of het een jongetje of meisje is. Soms wel, maar ziet hun geslachtsdeel er anders uit dan gemiddeld. Meestal worden deze kinderen geopereerd om hun geslachtsdeel te ‘normaliseren’.
Voor dit onderzoek vraagt het DSD-team (differences in sex development) van het Radboudumc in Nijmegen jou anoniem hoe jouw geslachtsdeel eruitziet en hoe blij je daarmee bent. Onderzoek toont namelijk aan dat hoe tevreden je bent met je uiterlijk vooral wordt beïnvloed door hoe mooi je je voelt – in plaats van hoe je er feitelijk uitziet. Maar geldt dit ook voor je tevredenheid over je piem of poes? Met jouw input hoopt het Radboudumc ouders, kinderen en jongeren te helpen bij het besluit om een variatie van het geslachtsdeel al dan niet te opereren.
The Lowlands Consciousness Field Project (Rijksuniversiteit Groningen)
Kunnen we met onze gemoedstoestand apparaten beïnvloeden? Is er iets zoals bovennatuurlijke kracht en kunnen mensen met hun gedachten apparaten beïnvloeden? Bestaan paranormale verschijnselen?
Door het plaatsen van toevalsgeneratoren – apparaten die een willekeurig getal produceren – op het Lowlandsterrein willen de onderzoekers van Rijksuniversiteit Groningen kijken of de stemming op Lowlands een effect heeft op de getallen die de toevalsgenerator toont. Een soortgelijk experiment op Burning Man liet zien dat de toevalsgeneratoren raar deden. May the force be with us.
Het LL Science programma is een samenwerking van Lowlands, BKB | Het Campagnebureau en New Scientist.
NEW SCIENTIST LIVE: een dagelijkse talkshow over wetenschap
Nieuw in het programma is New Scientist Live: een dagelijkse interactieve talkshow in de Echo. Zo vertelt hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder op vrijdag over de werking van het menselijk brein in relatie tot muziek. Scherder verwierf landelijke bekendheid door zijn optreden bij DWDD en zijn boek Singing in the Brain, over de invloed van muziek op onze hersenen. Hij wordt geïnterviewd door onze eigen New Scientist-hoofdredacteur Jim Jansen én neemt een muzikale gast mee – ongetwijfeld om vrijuit op de aanwezige Lowlanders te experimenteren.
De overige twee sprekers worden later bekendgemaakt.