Daar is hij dan: de zomer! Of je nu in je eigen tuin ligt, op het balkon relaxt of op reis gaat, de vakantieperiode is het ideale moment om weer eens een boek op te pakken. De redactie van New Scientist selecteerde de beste populairwetenschappelijke boeken voor je leeslijst.
Genie ontrafeld
Ans Hekkenberg, redacteur: Gewoonlijk zou ik niet snel een biografie tippen, maar voor Hawking Hawking maak ik een uitzondering. In deze biografie schuwt auteur Charles Seife er niet voor om ook de lelijke kanten van Stephen Hawking te tonen. Ja, hij was een genie, maar na wat vroege hoogtepunten waren zijn bijdragen aan de wetenschap beperkt. Ja, wereldwijd lazen mensen zijn boeken, maar ze zijn nauwelijks door Hawking zelf geschreven. Ja, Hawking onderscheidde zich als student, maar dat ging gepaard met een flinke berg arrogantie.
Seife laat de imperfecte mens achter de perfecte wetenschapsheld zien. Zijn onflatteuze maar briljante biografie onderscheidt zich daarmee van eerdere werken: Seife durft de vraag ‘wat maakte Hawking Hawking’ ongewassen te beantwoorden.
Wat maakt ons mens? Deze fossielen herdefiniëren onze evolutionaire oorsprong
Wat is een mens? Hoe meer we leren over onze familieleden van weleer, hoe moeilijker het wordt om het begrip ‘mens’ te definiëren.
Hier vind je een uitgebreide recensie van Hawking Hawking.
Filosofische fysica
Yannick Fritschy, redacteur: Hoewel ik natuurkunde heb gestudeerd, heb ik net als iedereen de grootste moeite om ook maar enigszins chocola te maken van quantummechanica. Hoe kwamen fysici nou op het idee dat deeltjes op meerdere plekken tegelijk kunnen zijn? En wat betekent dat in vredesnaam?
In Helgoland geeft de Italiaanse ‘filosofysicus’ en bestsellerauteur Carlo Rovelli heldere en prikkelende antwoorden op dit soort natuurkundige en filosofische vragen. Op typisch Rovelliaanse wijze combineert hij Einstein, Aristoteles en Darwin met vleugjes Shakespeare en Dante. Het boek is heel vlot geschreven, en slaagt er desondanks in je hersenen even hard te laten kraken als die van Werner Heisenberg, toen die op een Duits eiland de kiem legde voor een natuurkundige revolutie.
Hier vind je een uitgebreide recensie van Helgoland, en hier een deel van het eerste hoofdstuk.
Brein in beweging
Manon Boot, stagiair: Ook in de zomer, als je hersenen hopelijk wat meer rust krijgen dan normaal, zijn ze voortdurend in beweging. Continu nemen ze alles in zich op dat ze via waarnemingen binnenkrijgen, en vormen daarmee jouw complete wereldbeeld, en alles wat je kunt en bent. Ze maken daarbij maximaal gebruik van de beschikbare informatie. Wat zullen ze veranderen terwijl je dit stukje tekst aan het lezen bent?
David Eagleman laat in Stroom zien hoe cool je beweeglijke hersenen zijn. Ze zijn in staat tot de meest krankzinnige dingen, zoals volledig functioneren met slechts één hersenhelft en zien met je tong. Dit boek draagt gegarandeerd bij aan een nieuwe fascinatie voor je eigen bovenkamer.
Hier vind je een uitgebreide recensie van Stroom.
Even rondsnuffelen
Tamara Florijn, stagiair: Mogelijk past dit boek van formaat – 624 pagina’s – niet makkelijk in de vakantiekoffer. Toch is mijn tip De geuren van de wereld van Harold McGee. Wie vertelt anders waar de geur van Franse brie vandaan komt? Of waardoor zomerse aardbeien onweerstaanbaar zoet ruiken?
Dit boek neemt je mee op ontdekkingstocht langs alle geuren die onze neus binnendringen. McGee laat gestructureerd allerlei geurcomponenten en de betrokken moleculen zien – van loofbomen tot koffiegeuren en stinkdieren. Hij weet te boeien met zijn luchtige en vlotte beschrijvingen van deze zwevende deeltjes. En of je steeds lukraak een pagina openslaat of het leest van A tot Z: je zult er zeker de zomer zoet mee zijn.
Hier vind je een uitgebreide recensie van De geuren van de wereld.
Een tourtje eilanden
Joris Janssen, redacteur: We mogen weer! Bijna elke dag verschieten nieuwe landen en regio’s van kleur: van alleen-noodzakelijke-reizen-oranje naar oppassen-geblazen-maar-ga-je-gang-geel. Maar ook verspringt een gebied naar geel, veel mensen zullen nog steeds door de malle molen van een coronatest heen moeten. En reizen is natuurlijk nog steeds niet zonder risico. Voor wie er daarom nog even voor kiest om thuis te blijven, is er een leuk alternatief in boekvorm: De magie van eilanden.
In dit boek bezoekt auteur Alastair Bonnett een hele hoop bijzondere eilanden die grofweg in vier categorieën vallen: aangelegd, ‘toevallig ontstaan’, verdwijnend en toekomstig. Hij beschrijft hun geschiedenis, functie en toekomst, en doet dat op zo’n aanstekelijke manier – en met zo’n oog voor detail – dat je bijna het gevoel hebt dat je samen deze enthousiaste sociaal geograaf op pad bent.
Hier vind je een uitgebreide recensie van De magie van eilanden.
Powerkoppel
Jean-Paul Keulen, eindredacteur: Toen ik sterrenkunde studeerde aan de Universiteit Leiden, waarde de geest van natuurkundige Paul Ehrenfest (1880-1933) daar nog rond. Er was een naar hem vernoemde reeks praatjes, en net iets oudere studenten dan ik herinnerden zich een lezing waarin Hendrik Casimir, inmiddels hoogbejaard, geëmotioneerd herinneringen had opgehaald aan zijn oude prof.
Nu kende het leven van Ehrenfest ook een bijzonder tragisch einde – dat voor mij altijd in nevelen gehuld bleef. Tot ik Denken is verrukkelijk van Margriet van der Heijden las, een mooi dubbelbiografie van Ehrenfest en zijn vrouw Tatiana Afanassjewa. Die vertelde me eindelijk welke rol dit powerkoppel precies heeft gespeeld in de internationale en de Leidse natuurkundewereld, en wat Ehrenfest dreef tot zijn wanhoopsdaad.
Hier vind je een uitgebreide recensie van Denken is verrukkelijk.
Even bijslapen?
Fenna van der Grient, boekencoördinator: Vakantie: voor veel mensen betekent dat eindelijk weer de tijd om heerlijk uit te slapen. Maar soms staat vakantie ook voor slapeloze nachten in gevecht met irritant zoemende bezoekers, of na slechts enkele uren slaap uitgeput je tent uit zweten. Ook in je vakantie is slaap dus een belangrijk thema. Een goed excuus om op het strand of op de camping alles te leren over deze vreemde staat van bewusteloosheid.
In Slaap vast duik je in de wetenschap achter slaap: waarom dromen we? Waarom is slaap zo belangrijk voor ons geheugen, ons immuunsysteem, onze stemming en onze suikerspiegel? Doorspekt met fascinerende anekdotes, vertelt Michael Mosley hoe slaaponderzoekers stukje bij beetje allerlei nachtelijke raadsels onthulden. Ook nodigt Mosley je uit om je eigen slaappatroon eens onder de loep te nemen. Of je nou een Doornroosje bent of een plafondstaarder, dit boek bevat gegarandeerd een hoop eyeopeners.
Hier vind je een uitgebreide recensie van Slaap vast.
Gespierd
Jim Jansen, hoofdredacteur: Je hebt boeken over de darmen, het hart en natuurlijk heel veel naslagwerken over het brein. Maar een goed onderbouwd boek over de spieren ontbrak. Huisarts Steven van de Vijver en journalist Martin Brester zijn in dit gat gedoken. Op aanstekelijke wijze beschrijven ze de opmerkelijke veelzijdigheid van ons spierstelsel, gebaseerd op de nieuwste inzichten uit de medische wetenschap. Bij alles wat we doen – ademen, praten, lachen, eten, bewegen – gebruiken we spieren. De conclusie: zonder spieren geen leven.
Eerder schreef Van de Vijver Moderne helden, een fijn boek waarin hij wetenschappers en sporters interviewde die tot de allerbesten van hun vakgebieden behoorden. Dit boek leest even lekker weg.
Wc-eend-tips
Tot slot deze wc-eend-tips die zijn geschreven door leden van de New Scientist-familie, maar het zeker verdienen om in de spotlight gezet te worden:
