Het wordt het grootste astronomische observatorium ter wereld, en een klein select groepje krijgt komend najaar alvast een sneak preview.
New Scientist organiseert een unieke lezersreis naar het Zuid-Afrikaanse deel van de toekomstige Square Kilometre Array (SKA), die ik samen begeleid met Marieke Baan, hoofd communicatie van de Nederlandse Onderzoekschool Voor Astronomie (NOVA). Behalve SKA bezoeken we ook de Sutherland-sterrenwacht, waar de grootste telescoop van het zuidelijk halfrond staat, en het historische Royal Observatory in Kaapstad.
Zuid-Afrika. (Foto: Govert Schilling)
De groepsreis kent vele hoogtepunten (ja, we gaan natuurlijk ook olifanten kijken en wijn proeven), maar het bezoek aan SKA staat wat mij betreft op nummer één. Ik was er in november 2016 voor het eerst, toen er nog maar zestien radioschotels stonden. Inmiddels is dat aantal uitgebreid tot 64, en de komende jaren komen er nog zo’n 130 bij, verspreid over een gebied van vele tientallen vierkante kilometers. Samen bieden ze sterrenkundigen een ongekend gevoelige blik op het koele heelal.
‘Einstein liep als theoreticus vast op de nieuwe bevindingen’
Toen de Nederlandse natuurkundige Heike Kamerlingh Onnes iets geks ontdekte over supergeleiding, was dit onder veel fysici het gesprek van de dag. Maa ...
Het antennepark verrijst in een van de meest afgelegen en droogste delen van het land: de Grote Karoo. Om storende radiosignalen te voorkomen zijn mobiele telefoons hier strikt verboden; zelfs digitale camera’s mogen het gebied niet in als ze niet vooraf op het SKA-hoofdkwartier in Kaapstad aan een strenge interferentietest zijn onderworpen. Toeristen worden hier normaal gesproken al helemaal niet toegelaten; de New Scientist-reis is wat dat betreft absoluut uniek.
Hier maken astronomen met de allernieuwste apparatuur jacht op de geheimen van de kosmos
Met het Zuid-Afrikaanse deel van SKA gaan astronomen onderzoek doen aan radiosterrenstelsels en quasars, kosmisch magnetisme, pulsars, de oorsprong en evolutie van sterrenstelsels, de groteschaalstructuur van het heelal, donkere materie en donkere energie, bronnen van zwaartekrachtsgolven, prebiotische moleculen in de ruimte, en nog veel meer. Zelfs de zoektocht naar signalen van buitenaardse beschavingen staat op het programma. Tijdens de reis vertel ik er veel meer over, in een aantal lezingen.
Behalve in Zuid-Afrika wordt ook in West-Australië gebouwd aan de Square Kilometre Array. Daar richten sterrenkundigen zich op nóg lagere radiofrequenties, die opgevangen worden met ruim honderdduizend relatief eenvoudige antennes. En dat is nog maar de eerste fase van het internationale SKA-project; in fase 2 moet het aantal Afrikaanse schotels en het aantal Australische antennes nog eens vertienvoudigd worden.
Unieke ervaring
Verder naar het zuiden, bij het dorpje Sutherland, ligt het South African Astronomical Observatory. Daar bezoeken we onder andere de indrukwekkende Southern African Large Telescope (SALT), die een spiegelmiddellijn van ruim tien meter heeft. Op de sterrenwacht is overigens ook de Nederlandse MeerLICHT-telescoop actief – een uniek project voor onderzoek aan de bronnen van mysterieuze snelle radioflitsen.
Ook Kaapstad, de Tafelberg en Robbeneiland staan op het programma, maar daar komt vrijwel elke toerist die Zuid-Afrika bezoekt. Onze sterrenkundige themareis brengt je daarnaast ook op bijzondere wetenschappelijke locaties in verlaten landschappen waar astronomen met de allernieuwste apparatuur jacht maken op de geheimen van de kosmos – een unieke ervaring die je de rest van je leven zal bijblijven.
- 13-daagse vliegreis, 29 oktober t/m 10 november 2018
- € 4495 voor leden New Scientist, € 4575 voor niet-leden
- Inclusief lijnvluchten met belastingen en toeslagen, ruimbagage, vervoer ter plaatse, overnachtingen op basis van logies en ontbijt, 8 lunches, 7 diners, reisleiding, lokale gidsen, entrees volgens programma, fooien
- Aantal deelnemers: minimaal 12, maximaal 20
Meer informatie en boeken bij onze partner Labrys Reizen
