Hoe komen wetenschappers tot dat ene inzicht dat het verloop van hun carrière bepaalt? Daarover vertellen ze in de rubriek Eureka, elk weekend in het AD, verzorgd door de redactie van New Scientist. Deze keer Jasper de Goeij, universitair hoofddocent marine bentische ecologie aan de Universiteit van Amsterdam.
‘Bentische ecologie richt zich op alles wat met de zeebodem te maken heeft, zoals bijvoorbeeld een koraalrif. Als kind was ik al gefascineerd door de oceaan, en het liefst wilde ik naar de tropen reizen om te duiken. Inmiddels heb ik van mijn hobby mijn beroep gemaakt: ik ben koraalrifbioloog en doe ook onderzoek in de diepzee.
Het diepste punt van de diepzee ligt ongeveer elf kilometer diep, maar mijn onderzoek speelt zich af tussen één en drie kilometer diepte. Het bijzondere is dat je op veel van die plekken de allereerste mens bent die er ooit is geweest. Mijn grootste moment van inzicht kwam in 2010, tijdens een onderzoek naar sponzen. Sponzen zijn de oudste bekende vorm van meercellig leven — ze ontstonden meer dan 600 miljoen jaar geleden. Ze spelen een cruciale rol in koraalriffen en de diepzee.
'De effecten van de anticonceptiepil verschillen per pil, per persoon en per dag'
Neurowetenschapper Anne Marieke Doornweerd onderzocht de effecten van de anticonceptiepil op het lijf en de gezondheid.
Ik liep vast in mijn onderzoek, totdat mijn vader – kankeronderzoeker in Maastricht – voorstelde dat ik eens een kijkje kwam nemen in het pathologielab. Daar kon ik gebruikmaken van een ouderwetse techniek uit de jaren tachtig, die werd gebruikt om delende kankercellen te onderzoeken. En dat werkte. In Maastricht ontdekten we dat een spons enorm lijkt op een menselijke darm: door snelle celdeling produceert hij voedsel voor het rif en de diepzee.
Maar mijn echte eurekamoment kwam toen ik besefte dat je als wetenschapper altijd over de schutting moet kijken. Je moet in gesprek gaan en samenwerken met mensen die iets totaal anders doen dan jij. De grootste ontdekkingen ontstaan vaak op het grensvlak tussen twee totaal verschillende wetenschappelijke werelden.’
