Op vijf plekken in de oceaan hoopt enorm veel plastic op onder invloed van roterende watermassa’s. Een schatting van het oppervlak van een van deze plekken, in het noorden van de Stille Oceaan, komt overeen met 143 keer die van Nederland. Dit is flink meer dan de gangbare schatting.
In onze oceanen wemelt het van het plastic. Alleen al aan het oppervlak houden zich naar schatting meer dan 5 miljard stukjes van dit rottige spul op. Op een specifieke plek zou de concentratie zelfs zo hoog zijn dat je er als een ware verlosser overheen kunt lopen. In het meinummer van New Scientist bespreken we de omvang van het probleem, hoe we de aanwas van nieuw plastic afval kunnen voorkomen en of een Nederlands plan om het spul op te zuigen kans van slagen heeft.
‘De mens heeft tot nu toe al genoeg plastic geproduceerd om de aarde volledig met plasticfolie te omwikkelen’, zei Jan Zalsiewicz van de Britse University of Leicester op een conferentie in Berlijn. Van de 300 miljoen ton die jaarlijks de fabrieken uitrolt, belandt een derde vrijwel onmiddellijk op de vuilnisbelt of in de natuur. Een groot deel hiervan vindt uiteindelijk zijn weg richting de oceaan.
Hoe snel raak je opgebouwde fitheid weer kwijt?
Als je een tijdje niet sport, dan lijkt het alsof je daarna weer helemaal opnieuw kunt beginnen. Gelukkig kun je de ‘aftakeling’ beperken.
North Pacific Garbage Patch
Door oceaanstromingen zijn vijf plekken ontstaan waar al het plastic afval bij elkaar komt. Zoals vermicelli zich bij het roeren in een kom soep in het midden verzamelt, zo komt ook het plastic in het centrum van de enorme, cirkelvormige stromingen terecht. De grootste van de vijf bevindt zich in het noorden van de Stille Oceaan. De North Pacific Garbage Patch bevat op de meest geconcentreerde plek tien kilo plastic per vierkante kilometer, het equivalent van 800 plastic flessen.
Enorme omvang
De exacte afmeting van de plasticsoep is niet bekend. Schattingen lopen uiteen van 700 duizend km2 tot 15 miljoen km2. Oceanograaf Charles Moore, die tijdens een zeereis in 1997 als eerste op enorme hoeveelheden drijvend plastic stuitte, spreekt over de aanwezigheid van 1.990 miljard stukjes plastic. Hij noemt een gemiddelde concentratie van 335 duizend stukjes plastic per km2, wat een totale oppervlakte van 5.940.299 km2 betekent. Een snelle rekensom leert dan dat Nederland er wel 143 keer in past, in tegenstelling tot de schatting van 34 keer die je bijvoorbeeld in een artikel op Wikipedia tegenkomt.
Grote schoonmaak
Met kilometers lange, drijvende barrières en een enorme stofzuiger wil de Nederlander Boyan Slat in 2018 beginnen met een grote schoonmaak van de oceanen. Het ambitieuze plan is voer voor discussie onder wetenschappers die het plan al dan niet haalbaar achten. Maar zelfs als het opruimen van de rommel van een leien dakje gaat, blijft het bij dweilen met de kraan open als andere maatregelen uitblijven. ‘Er is voor de plasticsoep maar één structurele oplossing en dat is preventie’, zegt Jacqueline Cramer, voorzitter van de Plastic Soup Foundation.
Lees het betoog van Jacqueline Cramer en onze andere artikelen die je helemaal op de hoogte brengen van de wetenschap achter het plasticprobleem in de allernieuwste New Scientist. Bestel hier een exemplaar of lees verder op Blendle.
Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief.
Lees ook: