Deze maand is het vijf jaar geleden dat de verkiezing van de mooiste Nederlandse plaatsnaam plaatsvond. Op www.mooieplaatsnaam.tk. (een website die helaas ter ziele is) koos maar liefst 49 procent van de 7917 stemmers voor een Gronings plaatsje: Doodstil. Tweede werd het Zeeuws-Vlaamse dorp Waterlandkerkje, gevolgd door het Overijsselse Muggenbeet.
Doodstil en Muggenbeet – lekker nuchtere namen. Vergeet poëtische plaatsen als Grubbevorst en Lutjebroek; hoe concreter, des te beter.
Mijn eigen favoriet ligt eveneens in Groningen. In de barre winter van 2005 bracht ik er eens een nacht door, zwervend tussen koeien en hooibalen. Het dorp Gaarkeuken. Geen mooischrijverij, geen valse romantiek. Gewoon een goede rechttoe-rechtaannaam.
Toch haalt Gaarkeuken het niet bij de plekken die ik de komende weken zal aandoen: Koudvoet en Dood Paard. Ter plaatse bekend als Coldfoot en Dead horse; twee nederzettingen in Alaska.
Op uitnodiging van de Universiteit van Fairbanks doe ik mee aan een zomercursus, samen met veertien andere net afgestudeerde natuurwetenschappers van over de hele wereld. In drie weken rijden we over de Dalton Highway vanuit Fairbanks via Coldfoot naar Dead horse, aan de noordkust.
Spooksteden in de Amazone herschrijven het verhaal van de opkomst van beschavingen
Verdwenen steden die in het Amazonewoud zijn ontdekt, bieden een nieuwe kijk op de ontwikkeling van prehistorische beschavingen.
Dalton Highway
Zoals het in Doodstil (met een inwonersaantal van zeventig mensen) niet echt rumoerig zal zijn en er in Muggenbeet best wat hongerige muggen zullen rondvliegen, zo is ook Coldfoot een toepasselijke plaatsnaam: in grote delen van Alaska is de grond namelijk jaarrond bevroren. En die aanwezigheid van permafrost is precies de reden van de zomercursus. Vanuit verschillende disciplines (er doen biologen, meteorologen, ingenieurs en geologen mee) kijken we hoe de aanwezigheid van permafrost samenhangt met klimaatverandering.
Op steeds meer plekken is de permafrost aan het ontdooien en eigenlijk is nauwelijks bekend wat voor invloed dat heeft op het landschap, op de flora en fauna en de infrastructuur. Alsof je een vriezer laat ontdooien, zonder precies te weten wat voor effect dat heeft op de lamskarbonaadjes, de pizzabroodjes en de bakken Ben&Jerry’s-ijs die je erin hebt opgeslagen. In elk vakgebied afzonderlijk wordt wel permafrostonderzoek gedaan, maar door mensen met verschillende achtergronden bijeen te brengen hopen de organisatoren op nieuwe inzichten.
‘To have cold feet’ is de Engelse uitdrukking voor koudwatervrees – en dat is precies waar ik nu last van heb. Alaska staat al jarenlang hoog op mijn lijst met droombestemmingen. Een plek met een magische bijklank. Het decor van de film Into the wild en van de onovertroffen vrouwenserie Men in trees, waardoor ik dagdroom over ruige natuur en nog ruigere houthakkers.
Nu lijkt het stapeltje kreukvrije dollars dat ik alvast bij de bank heb opgehaald nog op Monopolygeld – heel Amerika is voor mij tot op heden onontgonnen terrein.
Wie weet prikken de muggen me straks hardhandig wakker uit mijn gedagdroom – blijken de uitgestrekte bossen te zijn ontsierd door nieuwbouw en de houthakkers al lang te zijn geschaakt door andere vrouwen. En wie weet ligt er aan het einde van de rit, als we in Deadhorse aankomen, helemaal geen paardenkarkas.
Alaska zal misschien alles zijn wat ik niet had verwacht. Maar dat het een avontuur wordt, staat vast. De komende weken zal ik hier berichten over mijn ontmoetingen met grizzlyberen en mijn pogingen de permafrost te doorgronden. Maar nu ga ik eerst nog een paar dikke sokken pakken – momenteel is het 9° Celsius in Coldfoot.
