Waarom gillen mensen, ook als het niet bedoeld is om gevaar af te wenden, bijvoorbeeld van pret, of opwinding of uit boosheid? Dat vind ik erg onlogisch. Als er gevaar dreigt, moet men gillen om anderen te waarschuwen. Maar waar zit dat waarschuwingsmechanisme bij plezier zoals bij spelletjes?
Karin Reimann-Haan
Mieren zijn magnifieke navigators
Mieren zijn in staat tot verbazingwekkende navigatieprestaties. Misschien kan waardering hiervoor helpen om deze insectensoorten te behouden.
‘Gillen bij plezier is misschien wat lastig te begrijpen, totdat je kijkt naar de opbouw van onze hersenen’, schrijft New Scientist-lezer Menno van der Coelen. Volgens hem zijn de hersenen lichaamsreacties bij angst grotendeels dezelfde als bij ‘stress-voor-de-lol’. ‘Alleen doordat we weten dat we met een spel bezig zijn, interpreteren we ze anders’, schrijft hij. ‘Zonder die stress zou een activiteit of spel niet leuk zijn, omdat het geen uitdaging biedt.’
Ronald Veldhuizen meldt bovendien: ‘Het herkennen van een enge situatie is gekoppeld aan een beloning in de hersenen, en overlapt ook op die manier met spelplezier. Bij beide komt dopamine vrij.’ Veldhuizen verwijst naar een artikel van wetenschapsjournalist Brenda Patoine.
Het artikel biedt een overzicht van psychologisch en neurologisch onderzoek naar de vraag waarom mensen spannende, enge en nieuwe dingen uitproberen. Kort samengevat: mensen hebben uiteenlopende behoeften aan sensatie. Sommigen willen niet eens de hoesjes van enge films zien, terwijl de extreemste thrill seekers met minivleugeltjes van kliffen springen, jagen op promiscue seks of hun kicks zoeken in verdovende middelen. De meeste mensen zitten daar ergens tussenin.
De drang om angst op te zoeken en te beheersen (en daar eventueel bij te gillen) heeft evolutionaire voordelen, aldus Patoine. Wie geen risico’s neemt, heeft geen succes in de jacht, in het gevecht, of in de zoektocht naar nieuwe foerageergebieden. Ook de oermens moest al af en toe uit zijn comfort zone.